สังคมไทยนั้นสรุปได้ว่าเป็นสังคมราชการ ชีวิตสังคมทุกอย่างที่ภายใต้ระบบราชการ เรื่องนี้มีพื้นฐานมายาวนานหลายร้อยปีนับตั้งแต่ยุคกรุงศรีอยุธยา แม้ในรอบศตวรรษที่ผ่านมาจะมีความเปลี่ยนแปลงมากมายก็จริง แต่แก่นการบริหารบ้านเมืองยังขึ้นอยู่กับระบบราชการ
ระบบราชการภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองปี 2475 นีเปลี่ยนแปลงก็จริง แต่มิได้ปฏิวัติระบบคิดของราชการอย่าถึงราก
ปัญหาก็อยู่ที่ระบบคิดราชการนั่นเอง
พูดง่าย ๆ คือการบริหารบ้านเมือง กรอบกฏการดำเนินชีวิต การแก้ปัญหาทุกด้าน ฯลฯ ฝ่ายราชการเป็นผู้คิด ฝ่ายราชการเป็นผู้ตัดสินใจ ประชาชนอยู่เฉย ๆ คอยปฏิบัติตามคำสั่งเรื่องอย่างนี้ดำรงคงอยู่มาตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงปัจจุบัน
ระบบราชการได้สร้างความเจริญรุ่งเรืองมากมาย และก็ได้สร้างปัญหากับประชาชนบางกลุ่มมากเช่นกัน
ในวาระวันข้าราชการไทย จึงควรได้ทบทวนปัญหาของระบบราชการให้จริงจังขึ้น เราจึงขอกล่าวถึงปัญหาเท่านั้น ไม่กล่าวถึงด้านดีด้านสร้างสรรค์
ปัญหาที่พบบ่อยจากระบบราชการอยู่ที่ตัวข้าราชการ
อยู่ที่การใช้วิจารณญาณ การเลือกปฏิบัติ การเล่นพรรคเล่นพวก
ถ้าป้องกันปัญหาข้างต้นได้ดี ประชาชนก็จะมีปญหากับระบบราชการน้อยลง ปัญหาที่กดดันผู้บริหารบ้านเมืองก็จะลดลง
ภาระหน้าที่ของนายกรัฐมนตรีนั้นหนักหนายิ่งนัก โดยเฉพาะรัฐบาลที่มีความตั้งใจจะแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง ตั้งใจจะปฏิรูป พัฒนาบ้านเมืองทุก ๆ ด้าน เพราะสังคมไทยย่ำอยู่กับที่ ไม่มีการปฏิรูปก้าวกระโดดมานานแล้ว ความเปลี่ยนแปลงตามอุดมคติที่ดีงาม เกิดขึ้นได้ยาก ความเที่ยงตรงของข้าราชการ ประสิทธิภาพของข้าราชการ ฯ ยังต้องปรับปรุงพัฒนากันอีกมาก
พูดง่าย ๆ ว่า สังคมไทยขณะนี้ยังห่างไกลเป้าหมาย “ประเทศไทย ๔.๐” ไกลนัก
เราขอให้กำลังใจพลเอก ประยุทธ จันทร์โอชา ขอให้มีพลังใจฝ่าฟันแก้ไขปัญหาสังคมต่อไป ทั้งนี้คณะรัฐมนตรีควรจะเข้าใจปัญหาที่จะเป็นข้อขัดแย้งสำคัญ ๆ ระหว่างระบบราชการกับฝ่ายประชาชนไว้ด้วย
นั่นคือแนวทางการพัฒนาสังคมด้านเศรษฐกิจและสังคมนั้น มีแนวคิดที่แตกต่างกันมากสองด้านใหญ่ ๆ คือแนวคิดพัฒนาการตามหลักการของเศรษฐกิจกระแสหลัก กับแนวคิดพัฒนาการตามหลักการของเศรษฐกิจทางเลือก
เป็นธรรดาที่ระบบราชการจะเดินตามแนวทางเศรษฐกิจกระแสหลัก ส่วนภาคประชาชนจะนิยมแนวทางเศรษฐกิจทางเลือก รูปธรรมก็เช่น ปัญหาข้อขัดแย้งในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติ น้ำมัน แก๊สธรรมชาติ ปัญหาข้อขัดแย้งในการสร้างท่าเรือน้ำลึก การสร้างโรงไฟฟ้าถ่านหิน การสร้างโรงงานกำจัดขยะ ที่กำลังเกิดขึ้นเป็นต้น
ความขัดแย้งนี้ ถ้าหากบริหารจัดการแบบความขัดแย้งในหมู่ประชาชน ไม่ขยายให้บานปลายเป็นความขัดแย้งแบบเป็นปฏิปักษ์ระหว่างรัฐกับประชาชน สังคมก็จะไม่เกิดเรื่องรุนแรง
เราจึงหวังว่าผู้นำรัฐบาลชุดนี้จะเข้าใจเรื่องนี้และจัดการได้ถูกต้องเหมาะสม