ระบบอาชีวะศึกษาที่สร้างอาชีพคนในอังกฤษ!

ศ.ดร.ไชยา ยิ้มวิไล จากเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ได้นำเสนอระบบการศึกษาของประเทศอังกฤษที่เมื่อนำมาเปรียบเทียบกับ “ระบบการศึกษากับประเทศไทย” แล้วต้องยอมรับว่า “แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง” ที่ประเทศอังกฤษเขาให้ความสำคัญกับ “เด็กและเยาวชน” อย่างมาก โดยมุ่งเน้นกับ “การพัฒนาด้านพฤติกรรม-วินัย-อุปนิสัย” ที่จะสังเกตได้ว่า เด็กอังกฤษนั้นจะให้ “ความสำคัญกับกริยามารยาทมาก!” เรามาว่ากันต่อดีกว่าครับ ถึงการศึกษาในขั้นเตรียมอุดมศึกษาที่อาจไม่ต้องการจะศึกษาต่อระดับอุดมศึกษา แต่ต้องการจะมีคุณวุฒิทางวิชาชีพต่างๆ เพื่อใช้ในการประกอบอาชีพในทางเทคนิคคือ GLSE และ GCE “A” LEVEL ที่คล้ายกับมัธยมศึกษาปีที่ 6 สถาบันการศึกษาด้านอาชีวศึกษา มีทั้งของรัฐบาลและเอกชน คล้ายๆ กับการจบช่างเทคนิค หรือ “สายวิชาอาชีวะศึกษา” “สถาบันอาชีวศึกษาของรัฐบาล” มีประมาณ 500 กว่าแห่ง หลักสูตรที่จัดสอนได้แก่ วิชาบริหารธุรกิจ การโรงแรม วิศวกรรม- ศาสตร์ ช่างเทคนิค การเกษตร ฯลฯ สถาบันการศึกษาของ รัฐบาล ได้แก่ College of Further Education College of Education Technical College College of Technology College of Art College of Commerce Agricultural College ในอังกฤษและเวลส์ การศึกษาระดับอาชีวะจะได้วุฒิบัตร จาก Business and Technician Education Council (BTEC) ส่วนในสก๊อตแลนด์ได้วุฒิบัตรจาก Scottish Vocational Education Council (SCOTVEC) แบ่งเป็น 3 ระดับ ดังนี้  “First Certificate/Diploma (FC/FD)” เป็นการศึกษาในระดับที่ต้องการจะช่วยเหลือผู้ที่จบการศึกษาจากโรงเรียน (อายุเกิน 16 ปี) โดยได้รับประกาศนียบัตร GCSE เพียงไม่กี่วิชาหรือไม่ได้รับเลย ซึ่งต้องการจะหางานทำในสายวิชาชีพต่างๆ หลักสูตรการศึกษา 1 ปี เมื่อจบแล้วสามารถเรียนต่อในระดับสูงขึ้นได้อีก  “National Certificate/Diploma (NC/ND)” เป็นการศึกษาในสายวิชาชีพที่มีคุณวุฒิสูงขึ้นจาก FC/FD ใช้เวลาเรียน 2 ปี โดยรับผู้มีคุณวุฒิ FC/FD หรือประกาศนียบัตร GCSE อย่างน้อย 4 วิชา ผู้ที่จบระดับNC/ND นี้ นอกจากมีวุฒิบัตรวิชาชีพแล้วยังเทียบได้เท่ากับ GCE "A" level ด้วย ซึ่งหากได้คะแนนดีมาก สามารถสมัครเรียนระดับปริญญาตรีได้  “Higher National Certificate Diploma (HNC/HND)” เป็นการศึกษาในระดับสูงสุดของระดับอาชีวศึกษา หลักสูตร 2 ปี ซึ่งถือว่าระดับนี้เป็นการศึกษาในระดับอุดมศึกษา (Higher Education) ด้วยเช่นกัน รับผู้ที่จบการศึกษา NC/ND หรือ ผู้มีคุณวุฒิ GCSE 3 วิชา + GCE "A" level 1 วิชา ผู้ที่จบหลักสูตรนี้ถือว่า ได้มีคุณวุฒิสูงกว่าอนุปริญญาของไทยแต่ต่ำกว่าปริญญาตรี1 ชั้น นอกจากนี้ หากประสงค์จะศึกษาต่อในระดับปริญญาตรีก็สามารถทำได้ โดยใช้เวลาศึกษาอีก 2 ปี แต่ทั้งนี้ผลการเรียนต้องดีเด่น  สถาบันอาชีวศึกษาของเอกชน ส่วนใหญ่มอบเพียง ประกาศนียบัตร ดังนั้นสำหรับสถานศึกษาเอกชนจึงควรเลือก สถานศึกษาที่ได้รับรองวิทยฐานะจาก The British Accredition Council for Further and Higher Education (BAC) ซึ่งเป็น หลักประกันว่ามีมาตรฐานการเรียนการสอนที่เชื่อถือได้สถาบัน อาชีวศึกษาของเอกชน ได้แก่  “Tutorial College”  เป็นสถานศึกษาที่เรียนเน้นหนักเฉพาะวิชาที่สอบ GCSE และ GEC "A" level ลักษณะของโรงเรียน เป็นทำนองเดียวกับโรงเรียนกวดวิชาของไทย โดยสอนนักเรียนเป็นกลุ่มหรือรายบุคคล ห้องเรียนจำกัดนักเรียน ดังนั้นนักเรียนจะมีโอกาสใกล้ชิดกับครู สามารถซักถามข้อสงสัยเป็นการส่วนตัวจากครู และไม่ต้องเสียเวลาเรียนวิชาอื่น ในกรณีที่ไม่ได้ใช้ในการสมัครเข้ามหาวิทยาลัย โดยปกติใช้เวลาเรียน 2 ปี ก็สามารถสอบ GCSE และ GCE "A" level ได้ นอกจากนี้สถานศึกษาบางแห่งอาจมีหลักสูตรภาษาอังกฤษ คอมพิวเตอร์ เลขานุการ จริงๆ แล้วคล้ายๆ กับเมืองไทยบ้านเราที่ทำให้เด็กมีความรู้ที่มากขึ้นกว่าเด็กที่ไม่ได้เข้าเรียน เนื่องด้วยมีโอกาสได้เรียนพิเศษมากขึ้น และใกล้ชิดกับอาจารย์ผู้สอน “College” หรือ “College of Higher Education” เป็นสถาบันการศึกษาของเอกชนที่เปิดสอนสาขาวิชาต่างๆ เช่น บริหารธุรกิจ บัญชี คอมพิวเตอร์ วิศวกรรมศาสตร์ ฯลฯ ซึ่งให้คุณวุฒิประกาศนียบัตร BTEC First หรือNational หรือ Higher National Diploma (FD/ND/HND) “Secretarial College”  สอนวิชาเลขานุการ พิมพ์ดีด ธุรกิจ ชวเลข และงานทั่วไปเกี่ยวกับสำนักงาน เพื่อรับประกาศนียบัตรของโรงเรียนเอง หรือของ Pitman หรือ London Chamber of Commerce หลักสูตรทั่วไปใช้เวลา 1 ปี บางแห่งมีหลักสูตรเร่งรัดใช้เวลา 6 เดือนถึง 1 ปี หรือ 2 ปี รัฐบาลอังกฤษไม่มีระบบรับรองวิทยฐานะของสถานศึกษาเหล่านี้ แต่ทางสถานศึกษาก็พยายามจัดหลักสูตรการสอน เพื่อให้นักเรียนไปสอบประกาศนียบัตรของสมาคมวิชาชีพต่าง ๆ เช่น Royal Society of Arts London Chamber of Commerce and Industry “ระดับอุดมศึกษา (Higher Education)” ได้แก่การศึกษา ในระดับมหาวิทยาลัย และCollege of Higher Education ปัจจุบัน มหาวิทยาลัยในสหราชอาณาจักรมีประมาณกว่า 100 แห่ง เป็นของรัฐบาลเกือบทั้งหมด ยกเว้น University of Buckingham ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยเอกชนเพียงแห่งเดียว (Polytechnic ในสหราชอาณาจักรขณะนี้ ได้ยกฐานะเป็น มหาวิทยาลัยทั้งหมดแล้ว ซึ่งรวมอยู่ใน 80 แห่งดังกล่าวแล้ว) สำหรับCollege of Higher Education มีประมาณ 243 แห่ง หลักสูตรการศึกษาในระดับอุดมศึกษาแบ่งเป็น 2 ระดับ กล่าวคือ “ต่ำกว่าปริญญาตรี-ปริญญาตรี (UNDERGRADUATE) “BTEC HNC/HND” หรือ “Diploma of Higher Education (Dip.HE)” หลักสูตร 2 ปี ส่วนใหญ่เปิดสอนใน College of Higher Education  และอาจมีในมหาวิทยาลัยบางแห่ง รับจากผู้ที่สอบ "A" Level อย่างน้อย 1 วิชา หรือสำเร็จการศึกษาระดับ National Diploma วิธีการสมัครต้องสมัครผ่าน UCAS เช่นเดียวกับปริญญาตรี  “First Degree (Bachelors Degree)” หลักสูตรส่วนใหญ่ 3 ปี ยกเว้นบางสาขาเช่น วิศวกรรมศาสตร์ (4 ปี) สถาปัตยกรรมศาสตร์ (5 ปี) ทันตแพทย์ (5 ปี) สัตวแพทย์ (5 ปี) แพทย์ (6 ปี)ปริญญาที่ให้ได้แก่ Bachelor of Arts (BA), Bachelor of Sciences (B.Sc) เป็นต้น...จริงๆ แล้วมีมากกว่านี้ มิน่าคนไทยนิยมไปเรียนอังกฤษ!