หอมกลิ่นลำดวน

วันนี้เป็นวันสงกรานต์ที่จะมีกิจกรรมสรงน้ำพระ ทั้งที่บ้าน และที่วัด เพื่อความเป็นสิริมงคล รวมถึงการทำบุญตักบาตร รดน้ำดำหัวขอพรผู้ใหญ่

ซึ่งวันสงกรานต์ เป็นประเพณีที่งดงาม ที่ใช้น้ำเป็นสื่อสัมพันธไมตรี  ซึ่งประเพณีสงกรานต์ ตามหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ชื่อ “ประเพณีสงกรานต์”ของกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ให้ความหมายของคำว่า “สงกรานต์” เอาไว้ว่า    

คำว่า “สงกรานต์” มากจากภาษาสันสกฤต แปลว่า “ก้าวขึ้น” หรือ “ผ่าน” หรือ “เคลื่อนย้าย” หมายถึงการเคลื่อนย้ายของพระอาทิตย์จากราศีหนึ่งเข้าไปอีกราศีหนึ่ง ซึ่งจะเป็นเหตุการณ์ปกติที่เกิดขึ้นทุกเดือน เรียกว่าสงกรานต์เดือน ยกเว้นว่าเมื่อพระอาทิตย์เคลื่อนเข้าสู่ราศีเมษเมื่อใดก็ตาม จะเรียกชื่อเป็นพิเศษว่า “มหาสงกรานด์” อันหมายถึงการก้าวครั้งยิ่งใหญ่ซึ่งนับเป็นครั้งสำคัญ เพราะถือว่าวันนี้เป็นวันขึ้นปีใหม่ตามคติพราหมณ์ โดยเป็นการนับทางสุริยคติ มักจะตกราว ๆ กลางเดือนเมษายน โดยถัดจากวันมหาสงกรานต์จะเรียกว่า “วันเนา” และ “วันเถลิงศก” ตามลำดับ ซึ่งแต่ละวันจะมีความหมายดังนี้

“วันมหาสงกรานต์” หมายถึง วันที่พระอาทิตย์เคลื่อนเข้าสู่ราศีเมษอีกครั้ง หลังผ่านเข้าสู่ราศีอื่นๆ แล้ว จนครบ 12 เดือน

“วันเนา” แปลว่า “วันอยู่” หมายถึงวันที่ดวงอาทิตย์เคลื่อนเข้าสู่ราศีเมษอันเป็นราศีตั้งต้นปีเข้าที่เข้าทางเรียบร้อยแล้ว

“วันเถลิงศก” เป็นวันเปลี่ยนจุลศักราชใหม่ถือเป็นวันเริ่มศกใหม่ การกำหนดให้อยู่วันนี้ ก็เพื่อให้แน่ใจ ว่าดวงอาทิตย์โคจรขาดจากราศีมีนมาสู่ราศีเมษแล้วอย่างน้อย 1  องศาสำหรับวันดังกล่าวข้างต้น จะตรงกับวันที่เท่าใดในเดือนเมษายนนั้น สามารถดูได้จากประกาศสงกรานต์ของแต่ละปี

ทั้งนี้ วันที่ 13 เมษายน ของทุกปี นอกจากจะเป็นวันมหาสงกรานต์แล้วรัฐบาลยังกำหนดให้เป็น “วันผู้สูงอายุแห่งชาติ” อีกด้วย เพื่อให้ลูกหลาน ได้เล็งเห็นความสำคัญของผู้สูงอายุ ซึ่งส่วนใหญ่ก็มักจะเป็น บุพการี ผู้อาวุโสหรือผู้ใหญ่ในชุมชนที่ได้ทำคุณประโยชน์แก่สังคมนั้น ๆ มาแล้ว ส่วนดอกไม้ที่เป็นสัญลักษณ์ของวันผู้สูงอายุแห่งชาติ คือ “ดอกลำดวน” เป็นต้นไม้ที่ให้ความร่มเย็น มีอายุยืน มีใบเขียวตลอดปี . ให้ร่มเงาดีและดอกมีสีนวล กลิ่นหอม กลีบแข็งไม่ร่วงง่าย เปรียบเสมือนผู้สูงอายุที่ทรงวัยวุฒิ และคงคุณธรรมความดีงามไว้เป็นแบบอย่างแก่ลูกหลาน

ในช่วงวิกฤติโควิดที่ผ่านมา ลูกๆหลานต้องห่างไกลผู้อาวุโสด้วยความรัก จึงต้องรดน้ำขอพรผ่านออนไลน์ หรือทางโทรศัพท์ แต่สุขใดไหนเล่าจะได้เห็นหน้าเห็นตาลูกหลานและโอบกอดกันอย่างใกล้ชิด เพื่อความอบอุ่นใจของผู้อาวุโส ที่เปรียบเสมือนพระในบ้าน สงกรานต์นี้กลับบ้านไปหาพ่อแม่ปู่ย่าตายาย  เหมือนช่วยรดน้ำให้ต้นลำดวนอายุยืนยาว อย่าปล่อยให้ร่วงโรยเหี่ยวเฉา