เรื่องกฎหมายลูกเกี่ยวกับพรรคการเมืองและการเลือกตั้งคงจะเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์กันไปอีกนาน แต่ประเด็นที่วิพากษ์วิจารณ์กันนั้น ทั้งกรอบกฎข้อห้ามต่าง ๆ และความเห็นแย้งมักเป็นเรื่องปลายเหตุ
ประเด็นที่เราอยากให้ช่วยกันคิด ช่วยกันแก้คือ อะไรทำให้ผู้ร่างกฎหมายต้องคิดกกกรอบข้อห้ามต่าง ๆ นานามากมายถ้าตอบอย่างกำปั้นทุบดิน ก็คงจะตอบกันว่า เพราะนักการเมืองไทยส่วนใหญ่ไม่ดี จึงต้องวางกรอบป้องกันอย่างเข้มงวดตอบไปแล้ว ก็ถูกถามต่อไปว่า เมื่อนักการเมืองไม่ดี แล้วทำไมประชาชนเลือกคนไม่ดีมาเป็นผู้แทนราษฎร มาบริหารบ้านเมือง
ครูมาลัย ชูพินิจ นักเขียนผู้ล่วงลับไปแล้ว เขียนไว้ว่า ประชาธิปไตยเลือกตั้งนั้น ประชาชนเป็นอย่างไร ก็ได้รัฐบาลก็เป็นอย่างนั้น
คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ คณะกรรมการร่างกกหมายลูก จะตั้งกรอบกติกาอะไรมากมายก็ตาม แต่ถ้ามวลมหาชนคนไทยผู้มีสิทธิ์ออกเสียงเลือกตั้งยังมีพฤติกรรม
การเลือกตั้งแนวเดิม ผลการเลือกตั้งมันก็คงจะเป็นแบบเดิม ๆ อีก เราจึงเสนอมาตลอดว่า จุดสำคัญพื้นฐานที่สุดที่ต้องแก้ไข ไม่ใช่ “กฎหมาย” แต่อยู่ที่การสร้างจิตสำนึกที่ถูกต้อง งานปฏิรูปสำคัญที่ยังมิได้ทำกันเลยก็คือ การณรงค์ทางวัฒนธรรม ปรับปรุงจิตสำนึกทางการเมืองในหมู่มหาชน
เสนอเช่นนี้ก็จะถูกถามกลับอีกว่า แล้วอะไรคือจิตสำนึกที่ถูกต้อง
พอตอบว่า ความดี ก็ถูกย้อนถามว่า อะไรคือความดี อะไรคือความเลว จะจำแนกคนดีคนเลวได้อย่างไร ตรงนี้แหละคือแก่นปัญหาของยุคสมัย
ขณะนี้มาตรฐานจำแนก ดี-เลว มันฟั่นเฝือ มาตรฐานจำแนกความดี-เลว ของแต่ละปัจเจกชนไม่เหมือนกัน จึงเกิดการถกเถียงโต้แย้งกันมาก กระทั่งนักคิดบางกลุ่มเสนอให้แต่ละคนตัดสินเอง ความดี-เลว เป้นความรู้สึกของปัจเจกชน ซึ่งถ้าปล่อยให้เป็นอย่างนั้น สังคมก็ปั่นป่วน เพราะไม่มีกรอบที่ยอมรับร่วมกัน
ก็เพราะอย่างนี้เอง ศาสนาจึงเกิดขึ้น ทุกศาสนามีกรอบศีลธรรมสำหรับช่วยรักษาความสงบสันติสุขในสังคม
สำหรับหลักทางพุทธศาสนาก็คือ เบญจศีล เบญจธรรม ศีลธรรม Morality) หมายถึงความประพฤติที่ดีที่ชอบทั้งศีลและธรรม
ศีลธรรม ในคำวัดหมายถึง เบญจศีล และ เบญจธรรม คือศีล 5 และธรรม 5 ซึ่งเป็นกฎเกณฑ์ของสังคมระดับต้นสำหรับให้สมาชิกสังคมประพฤติปฏิบัติเพื่อให้เกิดความสงบสุข ไม่สะดุ้งกลัว ไม่หวาดระแวงภัย เป็นหลักประกันสังคมที่สำคัญ สังคมที่สงบสุข ไว้วางใจกันได้ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อกัน ไม่เบียดเบียน ไม่ทะเลาะ ไม่กดขี่ข่มเหง ไม่เอารัดเอาเปรียบกัน เป็นต้น ก็เพราะสมาชิกของสังคมยึดมั่นอยู่ในหลักศีลธรรมนี้ ใช้หลักเบญจศีล เบญจธรรม มาพิจารณาคน พิจารณานักการเมือง ก็จะตัดสินได้ว่า ดี-เลว แค่ไหน อย่างไร