วันเด็กและวันครู สื่อมวลขนทุกฉบับคงจะเขียนถึงปัญหาเยาวชนและปัญหาการศึกษากันมาก นี่เป็นเรื่องปกติ ทำกันเหมือนงานราชการ คือเมื่อถึงวาระก็ต้องมีกิจกรรม ให้คำขวัญเด้ก คำขวัญครู สื่อมวลชนก็วิพากษ์วิจารณ์ความล้มเหลวของระบบการศึกษาไทย และปัญหาสังคมเกี่ยวกับเด็กและเยาวชนกันนิดพูดหน่อย ท่านผู้รู้เสนอแนะปัญหาเหล่านี้มาครึ่งศตวรรษแล้วกระมัง แต่ปัญหาไม่ลดลง มีแต่หนักหน่วงขึ้น บ้านเมืองไทยเป็นอะไรไปแล้ว ! ไม่แปลกหรอกที่ศรัทธาต่อระบบอะไร ๆ หลายระบบทางสังคมมันเสื่อมลง ดูตัวอย่างกรณีฉ้อโกงในการสอบคัดเลือกนายสิบตำรวจเป็นตัวอย่าง ทำไมจึงมีการโกง ? คำตอบคือเป็นเพราะเยาวชนยุคนี้ต้องการความสำเร็จโดยไม่เลือกวิธีการ รู้ทั้งรู้ว่าเรื่องที่ทำเป็นการทุจริต แต่ทั้งเจ้าตัวและผู้ปกครองก็ยินดีจะทำ นี่กล่าวเฉพาะเยาวชนผู้จ่ายเงินให้ขบวนการโกงการสอบ เมื่อดูไปถึงนักศึกษาเรียนเก่งจำนวนห้าสิบคนรับจ้างมาทุจริตการสอบ เป็นคนเรียนเก่ง กำลังเรียนในมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ซึ่งตามวุฒิภาวะก็น่าจะรู้อยู่ว่า สิ่งที่ทำเป้นกระบวนการผิดกฏหมาย ตามข่าวคาดว่าด่าจ้างราวสาม-สี่หมื่นบาท นักศึกษาพวกนี้เก่งจนเชื่อว่า โกงการสอบของทางราชการเป็นความผิด แต่ได้เงินเยอะจึงทำ นี่ก็เหมือนกับแนวคิดที่ว่า การคอร์รัปชันไม่ผิด ระบบการศึกษาไทยสร้างเยาวชนอย่างนี้ออกมาไม่น้อย จึงเกิดปัญหาว่า สัมฤทธิผลของระบบการศึกษานั้นน่าพึงพอใจระดับใด ? สัมฤทธิผลของการศึกษานั้น โดยหลักการแล้วเขาดูที่การเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมผู้ผ่านการศึกษา เป้าหมายของการศึกษาย่อมต้องการสร้างพลเมืองดี มีคุณภาพ แล้วถ้าหากการศึกษาสร้างคนโกงขึ้นมามาก อย่างนี้จะประเมินสัมฤทธิผลกันอยางไรดี เด็กเหล่านั้น อาจจะไม่เดินทางผิด ถ้าในสังคมไทยบริสุทธ์ โปร่งใส กันจริง ๆ และไม่มีผู้ใหญ่รวมตัวกันเป้นกระบวนการโกงการสอบอย่างเป็นลำเป็นสัน ทำสำเร็จผลมานานปี ดำรงอยู่จริง ประเด็นนี้เป็นภาคส่วนเล็ก ๆ ในระบบการศึกษาไทย แต่มันกัดกร่อน บั่นทอน ทำลาย สังคมรุนแรงทีเดียว การแก้ไขนั้นต้องแก้ไขที่ผู้ใหญ่ คือต้องจัดการให้ผู้ใหญ่ที่ฉ้อโกง ได้รับโทษเป็นเยี่ยงอย่าง จะเป็นโทษทางกฏหมาย หรือเป็นโทษทางสังคมก็ได้ เพราะหากคนที่ประพฤติผิดจริยธรรมร้ายแรง ยังเชิดหน้าชูตา มีเกียรติยศ มีลาภยศสรรเสริญอยู่ เด็กและเยาวชนก็จะเห็นเป็นตัวอย่างที่ดี ว่าคนแบบนี้สิจึงจะประสบความสำเร็จในชีวิต คนทำความดี ไม่ได้รับการยกย่อง เด็กและเยาวชนก็จะสั่นคลอนความศรัทธาต่อหลัก “ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว” ปัจจุบันนี้การศึกษาในโรงเรียนในมหาวิทยาลัยนั้น เป็นเพียงภาคส่วนเล็ก เด้กและเย่าวชนนั้นเรียนรู้ เอาอย่าง จากสังคมนอกโรงเรียนเสียเป็นส่วนใหญ่ สื่อและข้อมูลในโลก ไอที IT มีอิทธิพลต่อเด้และเยาวชนมากกว่าครูในโรงเรียน การแก้ปัญหาจึงต้องวางน้ำหนักใส่ใจโลกไอที ให้มากขึ้น