งามพลบค่ำ แสงเงาเมืองเก่าสุโขทัย : ลานบ้านกลางเมือง

ลานบ้านกลางเมือง / บูรพา โชติช่วง งามพลบค่ำ แสงเงาเมืองเก่าสุโขทัย สัปดาห์นี้พาไปอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ในสไตล์สะพายกล้องถ่ายรูปโบราณสถานยามค่ำ อุทยานฯ สุโขทัย ดูจะเป็นหมุดหมายหนึ่งของผู้ชื่นชอบซากอิฐโบราณสถานทั้งคนไทยและต่างชาติ จัดเป็นอุทยานประวัติศาสตร์ที่มีผู้ไปเยือนจำนวนไม่น้อยทีเดียว จากตัวเลขปีที่แล้วราว 1 ล้านคน มีทั้งนักท่องเที่ยว นักเรียน นักศึกษามาทัศนศึกษา รวมไปถึงนักทำกิจกรรมหลากหลายรูปแบบ ด้วยภายในอุทยานฯ สุโขทัยมากไปด้วยโบราณสถานระดับมรดกโลก เพลินค่าแก่การชมแล้ว ด้านภูมิทัศน์ยังมีการจัดวางที่ดี ช่วยให้ทัศนียภาพของที่ตั้งโบราณสถานดูเด่น และยังเป็นอุทยานฯ รักษาสิ่งแวดล้อมไปในตัวด้วยการห้ามรถยนต์ขับเข้าไป ผู้ที่จะชมโบราณสถานแต่ละจุดนั้นต้องนั่งรถรางหรือปั่นจักรยานเท่านั้น หรือหากจะเดินชมก็ไม่ว่ากัน ถ้ามีเวลาให้กับโบราณสถานได้เป็นวัน อุทยานฯ สุโขทัยมีพื้นที่กว้างมาก ทั้งในเมืองโบราณ (อุทยานฯ) และนอกเมือง ครอบคลุมพื้นที่ 70 ตารางกิโลเมตร เอาเฉพาะโบราณสถานที่ตั้งอยู่ในเมืองประมาณ 60 แห่ง ชมได้กันเป็นวัน ส่วนนอกเมืองประมาณ 130 กว่าแห่ง ตั้งกระจัดกระจายตามพื้นที่แหล่ง มีทั้งที่อยู่ตามดงป่า ทุ่งนา ในวัด ไปจนถึงบ้านคน รีสอร์ท สร้างขนาบข้างโบราณสถานก็มี หากจะเยี่ยมชมโบราณสถานทั้งหมด คงต้องใช้เวลากันหลายวัน แต่กับพื้นที่ตรงนี้ เอาเฉพาะในอุทยานฯ ก็น่าจะพอ มีไกด์บุ๊กเป็นคู่มือนำชมสักเล่มนึง อย่างหนังสือเที่ยวท่องส่องวัฒนธรรม “เส้นทางสืบสานมรดกโลกสุโขทัย” ให้ความรู้แบบกว้างๆ พร้อมภาพประกอบสถานที่ เหมาะกับนักท่องเที่ยวที่ไม่ต้องการลงลึกรายละเอียดนัก โบราณสถานในอุทยานฯ ด้วยในอดีตเป็นเมืองโบราณ ศูนย์กลางการปกครองของอาณาจักรสุโขทัยเมื่อประมาณ 700 กว่าปีมาแล้ว ในอุทยานฯ จึงมากไปด้วยศาสนถาน ส่วนใหญ่เป็นทางศาสนาพุทธและพราหมณ์ กับงานศิลปกรรมโดดเด่นของรูปแบบเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์หรือทรงดอกบัวตูม และงานปูนปั้นในรูปพระปฏิมา ความอ่อนช้อยงดงามตามรูปแบบศิลปะสุโขทัย ผู้ไปเยือนมักไม่พลาดแก่การชม วัดมหาธาตุ เป็นวัดสำคัญที่ตั้งอยู่กลางเมือง มีเจดีย์ประธานทรงพุ่มข้าวบิณฑ์หรือทรงดอกบัวตูม เป็นเอกลักษณ์ของศิลปะสุโขทัย ด้วยความที่วัดตั้งเด่นกลางพื้นที่ลาน มีบึงน้ำอยู่ด้านหน้ารับเงาสะท้อนสถาปัตยกรรมโบราณสถาน จึงเป็นที่นิยมถ่ายภาพ หากแต่รอเวลาตะวันคล้อยลับเหลี่ยมเขา หรือล่วงค่ำไปแล้วอุทยานฯ เปิดไฟส่องโบราณสถาน ภาพถ่ายจะได้บรรยากาศไปอีกแบบ วัดตระพังเงิน อยู่ด้านทิศตะวันตกของวัดมหาธาตุ นอกจากมีเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์หรือทรงดอกบัวตูมเป็นประธานวัดแล้ว จุดเด่นของวัดคือ อุโบสถกลางน้ำ สร้างขึ้นตามคติ “นทีสีมา” มีเจดีย์ดังกล่าวเป็นฉากหลังอันงดงาม วัดสระศรี เป็นอีกหนึ่ง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของวัดมหาธาตุ เป็นโบราณสถานสำคัญ ตั้งอยู่บนเกาะกลางน้ำขนาดใหญ่ ชื่อว่า ตระพังตระกวน (ตระกวน แปลว่า ผักบุ้ง) ผู้ที่ชอบถ่ายภาพมักจะรอเวลาตะวันตกดินแล้วถ่าย หรือล่วงค่ำ อุทยานฯ เปิดไฟส่องเจดีย์ ได้ภาพบรรยากาศของแสงเงา วัดศรีสวาย ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของวัดมหาธาตุ ห่างออกไปประมาณ 350 เมตร โบราณสถานที่สำคัญตั้งอยู่ในกำแพงแก้ว ประกอบด้วย ปรางค์ศิลปะลพบุรี 3 องค์ ตั้งอยู่บนฐานเตี้ยๆ วัดนี้เป็นโบราณสถานเพียงแห่งเดียวในอุทยานฯ สุโขทัยที่หันหน้าไปทางทิศใต้ วัดพระพายหลวง เป็นโบราณสถานขนาดใหญ่ อยู่นอกเมืองทางด้านทิศเหนือ มีคูน้ำล้อมรอบ 3 ชั้น คูชั้นนอกเรียกว่า คูแม่โจน โบราณสถานที่เก่าแก่ที่สุดของวัด คือ พระปรางค์ 3 องค์ ก่อด้วยศิลาแลง อิทธิพลศิลปะเขมรแบบบายน สมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ปัจจุบันเหลือสมบูรณ์เพียงองค์เดียวทางด้านหน้าของวัด เป็นอาคารประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นสี่อริยาบถ คือ นั่ง นอน ยืน และเดิน อีกวัด ที่ไม่ควรพลาดแก่การชม วัดศรีชุม ตั้งอยู่ห่างจากวัดพระพายหลวงไปทางทิศตะวันตก 800 เมตร ภายในมณฑปเป็นที่ประดิษฐานพระอจนะ ซึ่งแปลว่า “ผู้ไม่หวั่นไหว ผู้มั่นคง” เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัย ขนาดใหญ่ หน้าตักกว้าง 11.30 เมตร ภายในมณฑปมีช่องอุโมงค์ที่สามารถเดินจากพื้นขึ้นไปจนถึงหลังคาได้ และในอุโมงค์มีภาพสลักเรื่องชาดกต่างๆ วัดนี้เป็นที่นิยมถ่ายภาพกันมาก โดยเฉพาะช่วงแดดกำลังดีก่อนพลบค่ำ วางเฟรมภาพองค์พระพุทธรูป ทำให้ภาพถ่ายมีมิติ เป็นอีกภาพหนึ่งของจุดขายอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัยก็ว่าได้ และนี่เป็นภาพรวมๆ งามพลบค่ำ แสงเงาเมืองเก่าสุโขทัย