นพ.ธีรพล โตพันธานนท์ อธิบดีกรมการแพทย์เปิดเผยว่า โรคหลอดเลือดสมอง หรืออัมพฤกษ์ อัมพาต แบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ตามสาเหตุคือโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตัน และโรคหลอดเลือดสมองแตก ซึ่งโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันพบร้อยละ 70–75 อาจมีสาเหตุมาจากการหนาตัวจนตีบหรืออุดตันของหลอดเลือดในผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวและคุมได้ไม่ดี เช่น อ้วน เบาหวาน ความดันสูง ไขมันเลือดสูง สูบบุหรี่ หรือผู้ป่วยที่หัวใจเต้นผิดจังหวะจะมีโอกาสเกิดลิ่มเลือดในหัวใจและหลุดลอยไปอุดตันหลอดเลือดในสมอง
ส่วนโรคหลอดเลือดสมองแตก แม้พบน้อยกว่าแต่รุนแรงกว่า สาเหตุมาจากความดันสูงที่คุมได้ไม่ดี จะมีอาการคล้ายโรคเส้นเลือดสมองตีบหรืออุดตัน แต่อาจมีอาการมากกว่า ร่วมกับปวดศีรษะรุนแรง อาเจียนพุ่ง ความรู้สึกตัวลดลงเร็ว หากรักษาช้า อัตราพิการหรือเสียชีวิตจะยิ่งเพิ่มขึ้น นอกจากนื้ ผู้ป่วยที่เคยเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจหรือหลอดเลือดสมอง อายุมากกว่า 65 ปี หรือมีคนในครอบครัวป่วยหลอดเลือดหัวใ-หลอดเลือดสมอง หญิงหมดประจำเดือน จะเสี่ยงกว่า
ทั้งนี้ สังเกตอาการโดยจดจำอย่างง่ายจากอักษรย่อ “F.A.S.T.” ซึ่งF = Faceมุมปากตกหนึ่งข้างเวลา อยุ่เฉยๆหรือยิ้ม A = Armsยกแขนไม่ขึ้น-อ่อนแรง 1 ข้างS = Speechปากเบี้ยว พูดไม่ชัด ฟังไม่รู้เรื่อง T = timeมีอาการดังกล่าวต้องรีบไปโรงพยาบาลภายใน 4 ชั่วโมงครึ่งหรือเร็วที่สุด เพราะจะลดเสี่ยงพิการและรักษาชีวิตไว้ได้