ลานบ้านกลางเมือง / บูรพา โชติช่วง : ไปนั่งรถจิ๊ปสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เที่ยวชุมชนมา

เป็นกิจกรรมของชาวบ้านทรายขาว อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี ที่ไว้บริการนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวชุมชน และยังเป็นการเปิดตัวสุดยอดชุมชนต้นแบบ “เที่ยวชุมชน ยลวิถี” ชุมชนคุณธรรมฯวัดทรายขาว ที่รับคัดเลือกเป็น 1 ใน 10 สุดยอดชุมชนต้นแบบดังกล่าวประจำปี 2565 ของกระทรวงวัฒนธรรม ที่คนในชุมชน ผู้นำท้องถิ่น และเครือข่ายทางวัฒนธรรมมีการขับเคลื่อนในการอนุรักษ์ สืบสานศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นที่เข้มแข็ง อีกทั้งมีความพร้อมในการต้อนรับนักท่องเที่ยวเป็นอย่างดี ถือเป็นตัวอย่างของการยกระดับชุมชนให้เป็นแหล่งท่องเที่ยววิถีชุมชน และนำทุนทางวัฒนธรรมมาต่อยอดสร้างคุณค่า เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจในพื้นที่

ตามข้อมูลสังเขป บ้านทรายขาวเป็นชุมชนท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ที่ผู้มาเยือนจะได้สัมผัสวิถีชุมชนสองวัฒนธรรม ระหว่างวิถีพุทธและวิถีมุสลิม อีกเพลิดเพลินกับธรรมชาติที่บริสุทธิ์ เนื่องด้วยชุมชนมีพื้นที่ติดกับอุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาวติดกับเชิงเขาสันกาลาคีรี และการทำเกษตรสวนผลไม้นานาชนิด เป็นแหล่งทุเรียนพันธุ์ดีเกรดพรีเมียม ในชื่อหมอนทองทรายขาว มีรสชาติหวานมันอร่อย

ในมุมวิถีชุมชน ทั้งพุทธและมุสลิมดำรงอยู่ร่วมกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ ก่อให้เกิดสังคมพหุวัฒนธรรม คนในชุมชนใช้ภาษาทรายขาวซึ่งเป็นสำเนียงท้องถิ่นในการพูดคุยสื่อสารกัน เคารพให้เกียรติซึ่งกันและกัน มีการพัฒนาชุมชนให้กลายมาเป็นแหล่งท่องเที่ยวด้วยการชูวิถีชุมชนดั้งเดิมที่เป็นเอกลักษณ์ ประเพณีวัฒนธรรมที่สืบทอดกันมาช้านาน เป็นจุดขายสำหรับการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ได้รับรางวัลชุมชนดีเด่นด้านการท่องเที่ยว Tourism Award 2007 มีกิจกรรมท่องเที่ยวที่น่าสนใจและเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย ได้แก่ เดินป่า นั่งรถจิ๊ป ชมสวนผลไม้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ด้านศาสนสถาน ชมความงดงามของอุโบสถทรงกลมยอดแหลมที่ประดับตกแต่งอย่างสวยงามวัดทรายขาว ซึ่งเป็นจุดศูนย์กลางของชุมชนทำกิจกรรมทางวัฒนธรรมร่วมกัน สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวิหารสามทวด เยี่ยมชมมัสยิดนัจมุดดีน หรือมัสยิดควนลังงา มัสยิดโบราณอายุกว่า 300 ปี เป็นมัสยิดที่มีการก่อสร้างแบบผสมผสานระหว่างสถาปัตยกรรมไทยและสถาปัตยกรรมมุสลิม ซึ่งทำให้มัสยิดแห่งนี้มีลักษณะคล้ายศาลาการเปรียญของศาสนาพุทธ อีกทั้งยังเป็นสถาปัตยกรรมทรงคุณค่าของจังหวัดปัตตานี

ด้านธรรมชาติ อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว จุดชมวิวเขารังเกียบ ทะเลหมอก สักการะพระพุทธมุนินทโลกนาถ (ปางยมกปฏิหาริย์) ที่มีความสูง 29.9 เมตร ระหว่างทางขึ้นจุดชมวิว พบกับถ้ำวิปัสสนา จากคำบอกเล่าว่าเป็นถ้ำที่หลวงพ่อทวดเหยียบน้ำทะเลจืดนั่งวิปัสสนา เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านทรายขาวและตำบลใกล้เคียงให้ความเคารพนับถือมาเป็นเวลานาน และในทุกวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ชาวบ้านจะขึ้นไปท้าบุญตักบาตรที่ถ้ำแห่งนี้เป็นประจ้าทุกปี

ที่บ้านทรายชาวมีที่พักโฮมสเตย์ไว้รองรับนักท่องเที่ยว ซึ่งผู้มาพักยังได้เรียนรู้การทำอาหาร การทำขนมพื้นบ้าน อีกทั้งเรียนรู้วัฒนธรรมประเพณีภูมิปัญญาท้องถิ่นในด้านต่างๆ ของคนในชุมชนที่มีอย่างหลากหลาย สร้างความประทับใจให้นักท่องเที่ยวที่มาเยือนได้เป็นอย่างดี และในระหว่างการเดินทางมาชุมชนบ้านทรายขาว แวะกราบไหว้สักการะขอพรองค์หลวงปู่ทวดวัดช้างให้ หรือวัดราษฎร์บูรณะ ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่ สร้างมาแล้วกว่า 300 ปี อยู่ใกล้กับชุมชนทรายขาวระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตร