สัปดาห์พระเครื่อง / อ.ราม วัชรประดิษฐ์
ในสมัยโบราณผู้คนมักจะเรียกพระร่วงเปิดโลกว่า “พระร่วงทิ้งดิ่ง” เนื่องจากพระบาทของพระร่วงเปิดโลกของกรุนี้เท้าจะค่อนข้างจิกงุ้มลงมาด้านล่างมากกว่าของกรุอื่นๆ และปลายมือทั้งสองข้างวางทิ้งลงมาตรงๆ ซึ่งนับได้ว่าเป็นเอกลักษณ์ของพระร่วงกรุนี้ครับผม
ขึ้น ชื่อว่าเมือง "สุโขทัย" ต้องเป็นที่ยอมรับว่าเป็นเมืองที่มีความเจริญรุ่งเรืองทางพระพุทธศาสนามาแต่ ครั้งกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี ทั้งที่สุโขทัย-ศรีสัชนาลัย-สวรรคโลก มีการค้นพบพระกรุเก่าที่มีชื่อเสียงเป็นที่นิยมมากมาย อาทิ พระร่วงหลังรางปืน พระร่วงยืนทรงเกราะ พระร่วงนั่งหลังลิ่ม-หลังตัน พระลีลา ฯลฯ สำหรับวันนี้จึงขอแนะนำพระกรุเก่าที่มีพุทธลักษณะงดงาม แต่มีพุทธลักษณะที่แปลกแตกต่างไปจากปางต่างๆ ของพระพุทธรูปและพระเครื่องที่เห็นกันโดยทั่วๆ ไป ขนานนามพระพิมพ์นี้ว่า "พระร่วงทิ้งดิ่ง" ครับผม
พระร่วงทิ้งดิ่ง มีการขุดค้นพบที่วัดเจดีย์สูง สวรรคโลก คำว่า "พระร่วง" ตั้งตามราชวงศ์ของสุโขทัยคือ ราชวงศ์พระร่วง ส่วนคำว่า "ทิ้งดิ่ง" เป็นพุทธลักษณะพิเศษเฉพาะของพระพิมพ์นี้ซึ่งไม่เหมือนพุทธลักษณะในปางต่างๆ ของพระพุทธรูปที่มีมากมายหลายปาง เช่น ปางสมาธิ ปางมารวิชัย ปางห้ามญาติ ปางลีลา ฯลฯ แต่จะเป็นพระพุทธรูปประทับยืน ซึ่งโดยทั่วไปแล้วพระอิริยาบถ "ประทับยืน" พระบาทจะวางแยกออกจากกันพองาม แต่สำหรับ "พระร่วงทิ้งดิ่ง" พระบาททิ้งดิ่งตรงลงมาเลย จึงนำมาขนานนามพระกรุเก่าพิมพ์นี้
พระร่วงทิ้งดิ่ง เป็นพระพิมพ์แบบครึ่งซีก ตัดขอบตามรูปองค์พระ ด้านหลังแบนเรียบ พุทธลักษณะประทับยืน พระบาทดิ่งลง พระเกศจิ่มแบบเกศปลี พระศกเป็นตุ่ม พระพักตร์กลมมน ปรากฏพระเนตร พระนาสิก และพระโอษฐ์ชัดเจน พระกรรณ อ่อนช้อยและยาวจดพระอังสา พระกรทั้งสองข้างทิ้งตรงและหงายฝ่าพระหัตถ์เข้าหาลำพระองค์ บางองค์เป็นแบบแบพระหัตถ์มาข้างหน้าแบบปางเปิดโลก จะเรียกว่า "พระร่วงเปิดโลกทิ้งดิ่ง" ลำพระองค์ อ่อนช้อย งดงาม กลมกลืน
พุทธลักษณะของ "พระร่วงทิ้งดิ่ง" จะมีความงดงามสง่า และมีความกลมกลืนของเส้นสายต่างๆ ตามแบบพุทธศิลปะของสกุลช่างสมัยสุโขทัยชั้นสูงโดยแท้ พระร่วงทิ้งดิ่ง กรุวัดเจดีย์สูง ที่พบเป็นพระเนื้อชินเงิน จะมีที่แตกต่างออกไปเพียงองค์เดียวที่เป็นเนื้อหินจุยเจีย นอกจากนี้ ยังพบบ้างประปรายที่กรุวัดเขาพนมรุ้ง และวัดศรีสวาย พุทธลักษณะพิมพ์ทรงเหมือนกัน แต่ที่พบที่จังหวัดกำแพงเพชร พระพักตร์จะค่อนข้างใหญ่กว่า พระนลาฏกว้าง คางแหลม ตามแบบพุทธศิลปะกำแพงเพชร
ทางด้านพุทธคุณของพระร่วงทิ้งดิ่ง ก็เช่นเดียวกับพระกลุ่มพระร่วงทั้งหลายคือ อำนาจ แคล้วคลาด โภคทรัพย์ เมตตามหานิยม และคงกระพันชาตรี ครบเครื่องครบครัน จึงนับเป็นพระกรุเก่าที่น่าสะสมพิมพ์หนึ่ง ไม่ต้องไปแย่งหาองค์แพงๆ แบบคนอื่นเขา ก็ได้ของดีมีคุณค่าและความเข้มขลังเท่าเทียม แต่คงต้องหลักการพิจารณาพระเนื้อชินเงินให้จงดี หนึ่ง ถ้าไม่ถูกสัมผัสจะปรากฏคราบปรอทเป็นนวลบางๆ แต่ถ้าถูกสัมผัสแล้วจะกลับมีผิวดำ สอง ความเก่า สนิมไข และรอยระเบิดแตกปริ เพราะของปลอมมีแน่นอนครับผม