ตลอดระยะเวลากว่า 7 ทศวรรษ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานพระบรมราโชวาทและพระราชดำรัสเนื่องในโอกาสต่างๆ ให้ปวงชนชาวไทยได้นำไปเป็นแนวทางประพฤติปฏิบัติตนเสมอมา คำสอนเหล่านี้ถือเป็นประโยชน์แก่การดำรงชีวิตที่สามารถนำมาปรับใช้กับตนเองและครอบครัว ทว่าการนำคำสอนต่างๆ มาสื่อสารกับน้องตัวเล็กโดยตรงดูจะยากเกินไป ด้วยเหตุนี้การใช้หนังสือนิทานมาเป็นสื่อในการสอนน้องตัวเล็กจึงเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมกับวัยของเขา เนื่องในโอกาส “วันเด็กแห่งชาติ ปี 2560” ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช จึงขออัญเชิญพระบรมราโชวาทบางส่วนมานำเสนอ และขอน้อมนำพระบรมราโชวาทดังกล่าวส่งต่อให้น้องตัวเล็ก ผ่านตัวอย่างของนิทานสร้างสรรค์ ซึ่งได้สอดแทรกข้อคิดที่สอดคล้องกับ 9 คำสอน เพื่อกล่อมเกลาให้พวกเขาได้เติบโตเป็นคนดีของสังคม 1. ความเพียร “การสร้างสรรค์ตนเอง ต้องใช้เวลา ต้องใช้ความเพียร ความอดทน เสียสละ และไม่ย่อท้อในสิ่งที่ดีงาม เวลาข้างหน้าจะเห็นผลแน่นอนในความอดทนของตนเอง” .. พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่นักเรียน นักศึกษา ครู และอาจารย์ ในโอกาสเข้าเฝ้าฯ วันที่ 27 ตุลาคม 2516 ผมอยากเป็นนักบิน เรื่องราวของเด็กชายใบพัดผู้ใฝ่ฝันว่าอยากจะเป็นนักบินแต่กลับไม่ชอบเรียนหนังสือ เมื่อวันหนึ่งใบพัดอยากได้ยางลบรูปเครื่องบินที่คุณครูวอลรัสแจกให้คนที่ตอบคำถามได้ ใบพัดจึงหันมาตั้งใจเรียนและตอบคำถามคุณครูเสมอมา นิทานเรื่องนี้จะช่วยสอนให้เด็กขยันเรียนหนังสือและมานะพยายาม เพื่อจะได้พาเด็กๆบินไปไกลกว่าโลกที่เคยรู้จักและคว้าบางอย่างที่พิเศษยิ่งกว่ายางลบรูปเครื่องบินมาครอง 2. ความพอดี “การสร้างตัวสร้างฐานะนั้นจะต้องถือหลักค่อยเป็นค่อยไป ด้วยความรอบคอบ ระมัดระวัง และความพอเหมาะพอดี ไม่ทำเกินฐานะและกำลัง” .. พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยขอนแก่น วันที่ 18 ธันวาคม 2540 เสื้อใหม่ของบีบี เรื่องราวของบีบีที่อยากได้เสื้อตัวใหม่เพราะตัวที่ใส่อยู่ทุกวันเปรอะเปื้อนหมดแล้ว เพื่อนๆ สัตว์ใจดีต่างช่วยกันนำเสื้อมาให้บีบี แต่จะทำอย่างไรดี เสื้อบางตัวก็เล็กไป บางตัวก็ยาวไป แถมบางตัวก็ยังหนาเกินไปอีก นิทานเรื่องนี้จะสอนให้เด็กรู้จักความพอดีและเลือกสิ่งทำในสิ่งที่เหมาะสมกับตัวเอง 3. ความรู้ตน “การรู้ตัวอยู่เสมอจะทำให้เป็นคนมีระเบียบและคนที่มีระเบียบดีแล้วจะสามารถเล่าเรียนและทำการงานต่างๆ ได้โดยถูกต้องรวดเร็ว” .. พระบรมราโชวาท พระราชทานลงพิมพ์ในหนังสือวันเด็ก ประจำปี 2521 ต้องดีขึ้น (อีกนิดหนึ่ง) เรื่องราวของเจี๊ยบที่อยู่ดีๆ ก็เปลี่ยนไปอย่างน่าประหลาด ทำตัวดีขึ้นจนคนรอบข้างแปลกใจ วันนี้เจี๊ยบเป็นเด็กดีตื่นนอนแต่เช้า หัดกินผัก มาโรงเรียนทันเวลา ตั้งใจเรียน หัดเล่นกีฬา และใช้เงินประหยัด นิทานเรื่องนี้ส่งเสริมให้เด็กมีกำลังใจที่จะพัฒนาตนเองให้ดีขึ้นเหมือนอย่างเจี๊ยบ มีระเบียบวินัย และยังปลูกฝังเรื่องมิตรภาพและความรักในครอบครัวอีกด้วย 4. คนเราจะต้องรับและจะต้องให้ “คนเราจะเอาแต่ได้ไม่ได้ คนเราจะต้องรับและจะต้องให้ เมื่อรับสิ่งของใดมา ก็จะต้องพยายามให้ ช่วยที่ไหนได้ก็ช่วย ด้วยจิตใจที่เผื่อแผ่โดยแท้” .. พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่นักศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่น วันที่ 20 เมษายน 2521 แพนเค้กของบุ๋มบิ๋ม เรื่องราวของบุ๋มบิ๋มที่กำลังทำแพนเค้กแสนอร่อย แต่ระหว่างทำเพื่อนๆ ต่างพากันมาขอแบ่งส่วนผสมไปทำขนมบ้าง แล้วอย่างนี้บุ๋มบิ๋มจะเหลือส่วนผสมพอทำขนมของตัวเองไหมนะ นิทานเรื่องนี้ส่งเสริมให้เด็กๆ เรียนรู้มิตรภาพและการแบ่งปันต่อผู้อื่น 5. อ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ “รักษามารยาทอันดีงามสำหรับสุภาพชน รู้จักสัมมาคารวะ มีความอ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ พร้อมจะเสียสละประโยชน์ส่วนตัวเพื่อส่วนรวม” .. พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 25 มิถุนายน 2496 หมีน้อยจอมพลัง เล่าถึงหมีน้อยตัวหนึ่งที่ใช้ร่างกายที่ใหญ่โตนั้นปกป้องเพื่อนๆ จากการถูกรังแกจากพวกหมีเกเร วันหนึ่งเพื่อนสนิทของเขาถูกรังแก หมีน้อยโมโหมากจึงต่อยพวกหมีเกเรทำให้เพื่อนคนอื่นพลอยหวาดกลัวไม่เล่นกับหมีน้อย หมีน้อยเสียใจมาก ครูหมีจึงแนะนำให้หมีน้อยพูดคุยปรับความเข้าใจกับเพื่อน หมีน้อยทำตาม และหลังจากนั้นเด็กๆ ทุกคนก็เล่นด้วยกันดี ไม่ทะเลาะกันอีก 6. พูดจริง ทำจริง “ผู้หนักแน่นในสัจจะพูดอย่างไร ทำอย่างนั้น จึงได้รับความสำเร็จ พร้อมทั้งความศรัทธาเชื่อถือและความยกย่องสรรเสริญจากคนทุกฝ่าย” .. พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ 10 กรกฎาคม 2540 เธอให้สัญญากับฉันได้ไหมจ๊ะ เรื่องราวของบรูโน มาร์มอตน้อย เขาได้พบกับเพื่อนใหม่คือดอกแดนดิไลออน ทั้งคู่เล่นด้วยกันและเป็นเพื่อนรักกัน แต่วันหนึ่ง แดนดิไลออนก็หายไปพร้อมกับให้คำสัญญาว่าทุกอย่างจะดีขึ้น บรูโนเสียใจมาก มันจึงออกเดินทางไปผจญภัยในโลกกว้างตามลำพัง บรูโนนึกถึงคำสัญญาที่เพื่อนเคยให้ไว้ และมันเชื่อว่าแดนดิไลออนจะรักษาคำสัญญาเช่นกัน เมื่อฤดูจำศีลหมดลง บรูโนพบว่าทุ่งดอกไม้ของมันกว้างใหญ่สุดลูกหูลูกตาอยู่ตรงหน้า ดอกไม้ทำตามสัญญาที่ให้ไว้กับบรูโนจริงๆ 7. หนังสือเป็นออมสิน “หนังสือเป็นการสะสมความรู้และทุกสิ่งทุกอย่างที่มนุษย์ได้สร้างมา เป็นคล้ายๆ ธนาคารความรู้และเป็นออมสิน เป็นสิ่งที่จะทำให้มนุษย์ก้าวหน้าได้โดยแท้” .. พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะสมาชิกห้องสมุดทั่วประเทศ ในโอกาสที่เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท วันที่ 25 พฤศจิกายน 2514 จัมโบ้จอมเขมือบหนังสือ เรื่องราวของจัมโบ้ เด็กชายผู้นิยมการเขมือบหนังสือทุกชนิดเพราะเชื่อว่ามันจะช่วยให้เขาฉลาดที่สุดในโลก จนกระทั่งวันหนึ่งมีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้น จัมโบ้รู้สึกโง่และรู้สึกไม่สบายมากขึ้นเรื่อยๆ ขณะที่นอนพัก เขาเหลือบไปเห็นหนังสือเล่มหนึ่งที่เคยแหว่งไป เขาควรจะเขมือบมันอีกหรือเปล่า นิทานเรื่องนี้จะสอนให้เด็กรักการอ่านและทำให้รู้ว่าหนังสือดีน่าอ่านมีอยู่มากมาย 8. ความซื่อสัตย์ “ความซื่อสัตย์สุจริตเป็นพื้นฐานของความดีทุกอย่าง เด็กๆ จึงต้องฝึกฝนอบรมให้เกิดมีขึ้นในตนเอง เพื่อจักได้เติบโตขึ้นเป็นคนดีมีประโยชน์ และมีชีวิตที่สะอาด ที่เจริญมั่นคง” .. พระบรมราโชวาท พระราชทานเพื่อเชิญลงพิมพ์ในหนังสือวันเด็ก ประจำปี2531 สตางค์ของใครครับ เด็กชายโหน่งเจอเงิน 10 บาทหล่นอยู่บนถนน เขาจำคำที่แม่กับครูเคยบอกได้ว่า เมื่อเก็บสิ่งของอะไรได้ต้องนำไปคืนเจ้าของ โหน่งจึงออกเดินหาเจ้าของแต่ก็ไม่พบ โหน่งจึงกลับบ้านและเล่าให้แม่ฟัง แม่ชวนโหน่งออกหาเจ้าของเหรียญอีกครั้ง ในที่สุดก็หาเจอ โหน่งรู้สึกสุขใจที่ได้ทำความดี นิทานเรื่องนี้สอนให้เด็กซื่อสัตย์ต่อตนเองและผู้อื่น 9. การเอาชนะใจตน “เราต้องกล้าและบากบั่นที่จะกระทำสิ่งที่เราทราบว่าเป็นความดี เป็นความถูกต้อง และเป็นธรรม ถ้าเราร่วมกันทำเช่นนี้ ก็จะช่วยค้ำจุนส่วนรวมไว้มิให้เสื่อมลงไป” .. พระราชดำรัส พระราชทานเพื่อเชิญไปอ่าน ในพิธีเปิดการประชุมยุวพุทธิกสมาคมทั่วประเทศ ครั้งที่ 12 ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา วันที่ 12 ธันวาคม 2513 อายอายคนเก่ง เรื่องราวของอายอายที่อยากเป็นตัวละครในนิทานยิ่งกว่าสิ่งอื่นใด แต่อายอายคิดว่าคงไม่มีใครมาเลือกเธอหรอก แม้แต่กระต่ายแฝดเพื่อนร่วมชั้นเรียนยังบอกว่าเธอไม่เหมาะ แต่อายอายก็แสดงให้เห็นว่า ถ้าเรามีความมุ่งมั่นพยายามและมีน้ำใจ เราก็จะไปถึงจุดหมายปลายทางของเส้นทางฝันได้ วันเด็กแห่งชาติในปีนี้มาปลูกฝังสิ่งดีๆและความจงรักภักดีให้แก่หัวใจดวงน้อย ด้วยการเริ่มต้นจากพระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ผ่านนิทานและสื่อการเรียนรู้ต่างๆ เพื่อให้พวกเขาได้น้อมนำคำสอนและก้าวตามรอยเบื้องพระยุคลบาท ให้สมกับที่เกิดเป็นพสกนิกรไทย - ข้อมูลบางส่วน สสส.