บ้านเล็กในป่าใหญ่ดอยฟ้าห่มปก โครงการตามพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ (1)

ทรงสร้างประโยชน์สุขสู่ปวงประชา บ้านเล็กในป่าใหญ่ดอยฟ้าห่มปก โครงการตามพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ (1) เสกสรร สิทธาคม [email protected] โครงการ “บ้านเล็กในป่าใหญ่อันเนื่องมาจากพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ”ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้มีการจัดตั้งทั่วทุกภูมิภาค ไม่ว่าจะเป็นภาคอีสาน ภาคเหนือฯลฯด้วย เป็นโครงการที่มีพระราชประสงค์ให้ประชาชนกับป่าอยู่ร่วมกันอย่างพึ่งพาอาศัยกันเกื้อกูลกัน สร้างความเจริญงอกงามให้แก่กันและกัน เฉพาะอย่างยิ่งประชาชนที่อยู่อาศัยในพื้นที่รอบๆ ป่า จึงนับเป็นพระมหากรุณาธิคุณ พระอัจฉริยภาพ พระปรีชาสามารถในการจัดระเบียบ ระหว่างความเป็นอยู่ของประชาชนที่อยู่ได้มีความสุขบนความพออยู่พอกินไม่อดอยากขาดแคลนกับระเบียบในการอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติให้ประชาชนอยู่กันเป็นกลุ่มๆโดยรอบป่าสงวนแห่งชาติ ซึ่งจะเป็นกำลังสำคัญในการร่วมกับเจ้าหน้าที่พิทักษ์รักษาป่าต้นไม้ แหล่งน้ำ สัตว์ป่านานาชนิดพร้อมทั้งสนับสนุนอาชีพเสริม ให้กับประชาชน ให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มีรายได้เพียงพอ ต่อการเลี้ยงครอบครัว ซึ่งจะทำให้ประชาชน หยุดการบุกรุกทำลายป่าไม้ และช่วยดูแลรักษาป่าไม้ ให้มีสภาพสมบูรณ์ดังเดิม ในพื้นที่ภาคอีสานมีโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ฯ เช่น โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ บ้านทันสมัย ตำบลมหาชัย อำเภอปลาปาก จังหวัดนครพนมโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ผานาง-ผาเกิ้งบ้านผานาง ตำบลผาอินทร์แปลง อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลยโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ บ้านน้อมเกล้าตำบลบุ่งคล้า อำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร ทางภาคเหนือมี“โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่อันเนื่องมาจากพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ”ตั้งอยู่ในพื้นที่อำเภอแม่อาย จ.เชียงใหม่ ที่นี่เคยได้ตามองคมนตรีนายพลากร สุวรรณรัฐซึ่งได้รับพระมหากรุณาโปรดเกล้าฯให้ไปติดผลดำเนินการพร้อมด้วยหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เมื่อหลายปีก่อน ผลที่เกิดจากพระมหากรุณาธิคุณเป็นที่ประจักษ์ถึงความสมบูรณ์ทั้งประชาชนที่อยู่อาศัยทั้งป่าพร้อมทรัพยากรธรรมชาติที่ได้รับการฟื้นฟูให้เจริญงอกงามอุดมสมบูรณ์ คนอยู่กับป่าป่าอยู่กับคนอย่างเกื้อกูลมาตราบวันนี้ คือ“โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ตามพระราชดำริ ดอยฟ้าห่มปก ตำบลแม่สาว อำเภอแม่อาย” โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ฯ แห่งนี้เกิดขึ้นจากที่สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ทรงมีพระราชเสาวนีย์กับ นายสหัส บุญญาวิวัฒน์ ผู้ช่วยเลขาธิการพระราชวัง ฝ่ายกิจกรรมพิเศษ(ปัจจุบันท่านเสียชีวิตไปแล้ว) ให้พิจารณาพื้นที่ในเขตจังหวัดเชียงใหม่ เพื่อจัดตั้ง โครงการตามแนวทางบ้านเล็กในป่าใหญ่ อำเภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย โดยนายสหัส บุญญาวิวัฒน์ ได้ให้ผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 (ป่าไม้เขตเชียงใหม่เดิม) ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาพื้นที่ที่เหมาะสม ซึ่งคณะทำงานได้คัดเลือกพื้นที่ดอยฟ้าห่มปก (ดอยผ้าห่มปก) ตำบลแม่สาว อำเภอแม่อาย เป็นพื้นที่ดำเนินโครงการ และเมื่อวันเสาร์ที่ 13 มกราคม พ.ศ. 2544 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จฯไปทอดพระเนตรพื้นที่ครั้งแรก และมีพระราชเสาวนีย์ให้จัดตั้ง โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ตามพระราชดำริ ดอยฟ้าห่มปกขึ้น ดั่งพระราชดำรัสที่ว่า “...พื้นที่ลุ่มน้ำแม่สาว เป็นพื้นที่เหมาะสมในการดำเนินการโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่...” พระราชทานพระราชดำรัสต่อเนื่องในโอกาสต่อมาอีกเมื่อวันที่ วันที่ 24 เมษายน 2544 “...ทดลองให้คนอยู่กับป่าอย่างยั่งยืน โดยให้ราษฏรผู้เข้าร่วมโครงการฯ มีหน้าที่รักษาป่าและปลูกป่าเพื่อการใช้สอยของชุมชน...” โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ตามพระราชดำริ ดอยฟ้าห่มปกตั้งอยู่ในเขตพื้นที่อุทยานดอยผ้าห่มปก การเดินทางขึ้นไปยังโครงการกล่าวได้ว่าลำบากพอสมควร รถธรรมดคงขึ้นไปลำบากต้องเป็นรถที่ขับเคลื่อนสี่ล้อที่เรียกว่าโฟร์วิลล์ คนที่นั่งรถกันขึ้นไปต้องอยู่ในสภาพหัวสั่นหัวคลอนกันเลยทีเดียว ระยะทางประมาณ 14 กิโลเมตร จากถนนใหญ่ ถนนมีสภาพดีกว่าทางเกวียนไม่เยอะ ตัดเลาะไหล่เขาหรือไหล่ดอยสภาพจึงเป็นอิฐเป็นเป็นดินลูกรังภูเขา ถ้าเป็นช่วงแล้งหน่อยใครที่นั่งกระบะหลังรถ คงได้แปลงตัวเองเป็นฝรั่งหัวทองกันเลย เพราะตลอดเส้นทางที่เป็นดินลูกรังนั้นมีแต่ฝุ่น ทำให้คิดว่าตอนสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถเสด็จฯเมื่อยี่สิบกว่าปีก่อน ถนนจะเป็นสภาพเช่นไร คงยากลำบากกว่านี้มากนัก ช่วงที่ไปนั้นระยะทางกว่า 14 กิโลเมตรใช้เวลากว่า 1 ชั่วโมง ตอนนั้นได้คุยสารถีจำได้ว่าชื่อจอมขับรถที่ค่อนข้างชำนาญ ถามไถ่ดูจึงถึงบางอ้อเคยเป็นครูอยู่ในโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ฯแห่งนี้จึงย่อมคุ้นชินพื้นที่ แต่ย้ายไปสอนที่อื่นแล้ว เล่าให้ฟังว่า ตอนเริ่มโครงการนั้น มีการไปรวบรวมชาวเขาผู้ที่มีความต้องการมาเข้าร่วมโครงการฯ วันนี้มีความเป็นอยู่ในพื้นที่โครงการฯอย่างมีความสุขแบบพออยู่พอกินตามวิถีพอเพียง กว่ายี่สิบปี โครงการทำให้ชาวเขาที่เข้าอยู่ร่วมกันในโครงการมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นมาก เด็กๆมีโอกาสเรียนหนังสือ ครอบครัวมีรายได้ สามารถเลี้ยงดูครอบครัวได้ ชาวเขาสามารถอาศัยอยู่ร่วมกับป่าอย่างเกื้อกูล ไม่ทำลายกันนับ เป็นพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่านมหาศาลที่ได้ทรงวางแนวทางให้ราษฎรได้ดำเนินวิถีชีวิตที่สามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตดีขึ้นโดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานช่วยชาวเขาเหล่านี้ เมื่อถามถึงชื่อดอยที่เรียกชื่อ”ดอยผ้าห่มปก”ก็มี “ดอยฟ้าห่มปก”ก็มาก นายจอมบอกว่า เดิมเรียกกันว่าดอยผ้าห่มปก แต่ต่อมาสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ พระราชทานชื่อโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ ตามพระราชดำริดอยฟ้าห่มปก จึงมีการเรียกชื่อตามชื่อพระราชทานมาจนเดี๋ยวนี้ ซึ่งยอดดอยผ้าห่มปกมีความสูงเป็นอันดับ 2 รองจากยอดดอยอิทนนท์ ณ โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ฯ แห่งนี้นับเป็นที่ประจักษ์ว่าพี่น้องชาวไทยภูเขาที่อยู่ห่างไกลและลำบากยากแค้น ที่แต่ก่อนได้ถากถางดอยเพื่อทำไร่เลื่อนลอยทำให้ได้ชื่อว่าทำลายป่าทำลายต้นน้ำ ด้วยพระอัจฉริยภาพพระเมตตาอันยิ่งใหญ่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ พระราชทานโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ตามพระราชดำริ ดอยฟ้าห่มปก ทรงพระราชกรุณาโปรดเกล้าฯให้ องคมนตรีและผู้เกี่ยวข้องขึ้นไปติดตามความก้าวหน้าของโครงและร่วมการดำเนินงานในการสนองพระราชดำริ ร่วมแรงร่วมใจในการสานต่อแนวพระราชดำริให้บังเกิดประโยชน์สูงสุดต่อไป