ทรงสร้างประโยชน์สุขสู่ปวงประชา เสกสรร สิทธาคม [email protected] อ่างแม่ผาแหนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ(1) อ่างเก็บน้ำแม่ผาแหนอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชช่วงเดือนกันยายน 2559 ผิดไปจากก่อนหน้านั้น ป่า น้ำได้รับการดูแลรักษาจากชาวบ้านทั้งโดยผ่านกรรมหมู่บ้านและตัวชาวบ้านเองมีความอุดมสมบูรณ์เป็นป่าเป็นแหล่งน้ำที่สร้างประโยชน์ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนในพื้นที่ได้ดีอย่างน่าชื่นใจพอสมควรทีเดียว เฉพาะอย่างยิ่งวันนี้ฝนที่ตกในช่วงที่ผ่านมาทำให้อ่างมีน้ำเก็บกักเพื่อปล่อยลงสู่พื้นที่การเกษตรได้เกือบสมบูรณ์แม้จะยังไม่เต็มความจุเก็บกักคือกว่า 3 ล้านลูกบาศก์เมตร(ล.ลบม.) แต่ช่วงนี้ยังพอมีฝนอยู่น่าจะมาเติมเต็มได้หรือไม่ก็เกือบเต็มที่น้ำพอที่จะใช้ในช่วงปีถัดไป “หลังจากที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชพระราชทานอ่างเก็บน้ำแม่ผาแหนมาให้ คนในชุมชนอย่างน้อยก็ตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพงมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น เพราะมีน้ำที่จะนำไปสู่การสร้างอาชีพได้อย่างต่อเนื่องตลอดทั้งปี”จำลอง ชัยธิเลิศวัย 70 กว่า แห่งบ้านป่าตึง ตำบลออนใต้ อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ที่ได้รับการไว้วางใจจากชาวบ้านให้เป็นหนึ่งในกรรมการดูและป่าแลละอ่างเก็บน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริแห่งนี้บอกกับสยามรัฐพร้อมยกมือสาธุเหนือหัว การใช้ประโยชน์จากน้ำในอ่างฯของชาวบ้านถ้าน้ำเต็มก็จะล้นคันฝายไหลลงสู่ลำคลองที่ทอดยาวผ่านพื้นที่เกษตรและชุมชนสามารถดึงน้ำได้ตลอด ถ้าน้ำไม่เต็มการเก็บกักของอ่างก็จะมีประตูให้น้ำไหลผ่านท่อส่งน้ำทอดยาวไปทั้งสองฝากฝั่งพื้นที่เกษตรของชาวบ้านจนถึงชุมชน “อ่างสร้างเมื่อปี2525 โดยกรมเร่งรัดพัฒนาชนบท(รพช.) กระทรวงมหาดไทย(ตอนนี้ยุบไปแล้ว)จากที่เมื่อปี2520 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชเสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรสหกรณ์สันกำแพง ชาวบ้านตำบลออนใต้ได้ถวายฎีกาขอแหล่งน้ำ เพราะพื้นที่ขาดแคลนน้ำมากโดยเฉพาะในหน้าแล้ง พระองค์เสด็จฯทอดพระเนตรพื้นที่แล้วพระราชทานให้สร้างอ่างเก็บน้ำแม่ผาแผนพื้นที่ทั้งป่าและแหล่งน้ำราว 600 ไร่แล้วพระราชทานให้สร้างอ่างเก็บน้ำห้วยลานอีกแห่งหนึ่งด้วยซึ่งอยู่ในพื้นที่ตำบลเดียวกัน ประโยชน์ที่ประชาชนได้รับพระมหากรุณาธิคุณมีถึง 7 หมู่บ้าน พอมีอ่างเก็บน้ำนาปีที่ทำกันเป็นปรกติแต่ได้ข้าวสมบูรณ์บ้างไม่สมบูรณ์บ้างเพราะน้ำไม่สม่ำเสมอ แต่พอมีน้ำเก็บกักไว้ในอ่างคอยเติมเต็มก็ได้ข้าวสมบูรณ์ในแต่ละปี แล้วยังเอาไปใช้ด้านประปาหมู่บ้านด้วย”จำลองที่ไปรอเจอกันที่อ่างแม่ผาแหนฯบอกถึงประโยชน์ของน้ำที่เก็บกักไว้ในอ่างฯด้วยรอยยิ้ม เราสงสัยว่าแค่ฝนตกในพื้นที่อ่างปริมาณน้ำฝนคงไม่ทำให้อ่างแม่ผาแหนอันเนื่องมาจากพระราชดำริแห่งนี้เต็มได้อย่างรวดเร็ว ก็ได้คำตอบว่า ฝนส่วนใหญ่ตกบริเวณกว้างโดยเฉพาะตกบนยอดเขาที่ล้อมรอบอ่างน้ำฝนที่ตกบนยอดเขาก็จะไหลมาลงที่อ่างแม่ผาแหนฯอย่างยอดเขานางเมาะ เขาห้วยต้นยางที่เป็นต้นน้ำไหลมาลงอ่าง ความเป็นมาอ่างเก็บน้ำแม่ผาแหนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เมื่อวันที่ ๑๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๐ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสด็จฯไปทรงเยี่ยมราษฎรโครงการหมู่บ้านสหกรณ์สันกำแพง อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ มีราษฎรจาก ต.ออนใต้ มาเฝ้ารับเสด็จและถวายแผนผังเพื่อขอพระราชทานสร้างอ่างเก็บน้ำในบริเวณลำน้ำแม่ผาแหน เพื่อส่งน้ำให้พื้นที่เกษตร ต. ออนใต้ ให้สามารถใช้เสริมการเพาะปลูกพืชผลของราษฎรตลอดจนการอุปโภค บริโภค พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชได้เสด็จฯทอดพระเนตรสถานที่ดังกล่าวด้วยพระองค์เอง หลังจากนั้นมีพระราชกระแสรับสั่งแก่ นายเขียน ใจติขะ อดีตกำนัน ต.ออนใต้ ผู้ขอพระราชทานพร้อมราษฎรผู้ขอพระราชทานรวม ๓ ประการ สรุปได้ความว่าเงินมีน้อย เมื่อสร้างอ่างเก็บน้ำให้แล้ว คูคลองส่งน้ำให้ช่วยกันทำเอง เมื่อสร้างให้แล้ว อย่าแย่งกันใช้น้ำ ที่ดินข้างเคียง อย่าแย่งกันถือครอง(อ่านต่อ)