ทรงสร้างประโยชน์สุขสู่ปวงประชา เสกสรร สิทธาคม [email protected] กรมส่งเสริมฯหนุนแหล่งเรียนรู้วัฒนธรรม สืบสานวิถีชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงฯ(1) “….ชาติไทยเรานั้นได้มีเอกราช มีภาษา ศิลปะ และขนบธรรมเนียมประเพณีเป็นของตนเอง มาช้านานหลายศตวรรษแล้ว ทั้งนี้เพราะบรรพบุรุษของเราได้เสียสละอุทิศชีวิต กำลังทั้งกายและใจ สะสมสิ่งเหล่านี้ไว้ให้เพื่อพวกเรา จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่เราจะต้องรักษาสิ่งเหล่านี้ไว้ให้คงทนถาวร เป็นมรดกของอนุชนรุ่นหลังต่อไป ข้าพเจ้าเห็นว่าโบราณวัตถุและศิลปวัตถุทั้งหลายนั้นเป็นสิ่งสำคัญยิ่งที่ชี้ให้เห็นอดีตอันรุ่งโรจน์ของชาติไทยเรา เป็นประโยชน์แก่การศึกษาทั้งในทางประวัติศาสตร์ ศิลปะ โบราณคดี และวัฒนธรรม จึงควรที่ทุกฝ่ายจะได้ช่วยกันทะนุถนอมบำรุงรักษาอย่าให้สูญสลายไป...” พระบรมราโชวาทพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พระราชทานในพิธีเปิดพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ รามคำแหง จังหวัดสุโขทัยหวันที่ ๒๕ มกราคม ๒๕๐๗ กระทรวงวัฒนธรรมโดยรัฐมนตรีว่าการนายวีระ โรจน์พจนรัตน์ มีนโยบายส่งเสริมสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพแหล่งเรียนทางวัฒนธรรมของชุมชน โดยมอบหมายกรมส่งเสริมวัฒนธรรม ซึ่งนางพิมพ์รวี วัฒนวรางกูร อธิบดีให้ดำเนินโครงการแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของชุมชนเพื่อส่งเสริมสนับสนุนชุมชนที่เห็นความสำคัญเห็นคุณค่าวิถีชีวิตชุมชนซึ่งประกอบไปด้วยการอนุรักษ์สืบสานการดำเนินชีวิตตามวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามที่บรรพชนวางรากฐานและสืบสานสืบต่อกันมาที่เต็มไปด้วยเสน่ห์ภูมิปัญญา ชาวชุมชนได้รวมพลังดำรงชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอันเนื่องมาจากพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สืบสานความเป็นอยู่ตามวิถีดีงามที่บรรพชนปูทางสร้างสรรค์ไว้ด้วยรากฐานหลักคุณธรรมจริยธรรมแห่งศาสนาหล่อหลอมให้เป็นคนดีของชุมชนของประเทศชาติอันได้แก่ความมีเมตตากรุณา มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ไม่หมกมุ่นอยู่ในความโลภ มีความขยันหมั่นเพียร อดทน มีความกตัญญูรู้คุณเป็นที่ตั้ง อนุรุกษ์สืบสานประเพณีที่ดีงามของชุมชนไว้อย่างเหนียวแน่นผ่านผู้นำชุมชนคือ ปราชญ์ชาวบ้าน โครงการพัฒนาศักยภาพแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของชุมชนมีนางสุนันทา มิตรงาม รองอธิบดีได้รับมอบหมายให้เป็นผู้รับผิดชอบมีนางสาวเมธาวินทร์ แสงมาลาผอ.กลุ่มเครือข่ายแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรมของชุมชนเป็นเลขาคณะทำงาน ดำเนินการต่อเนื่องมาหลายปีเพื่อสร้างขวัญกำลังใจให้ชุมชนต่างๆทั่วทั้งประเทศได้สร้างพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีมีความสุขอย่างยั่งยืนด้วยความรักความภาคภูมิใจในวิถีชีวิตวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามโดยมีปราชญ์ชาวบ้านเป็นศูนย์รวมเป็นแม่แบบของคนทุกรุ่นทุกอายุได้ถูกปลูกฝังหล่อลหอมกล่อมเกลาเข้ามาร่วมซึมซับเป็นกำลังสืบสานต่อยอดกันเป็นรุ่นต่อรุ่นต่อไป ด้วยตระหนักรู้คุณค่าความเป็นเอกลักษณ์ไทยที่ดีงามนั่นเอง ชุมชนต่างๆในแต่ละท้องถิ่นภูมิภาคที่รวมพลังดำเนินการตั้งแหล่งเรียนรู้เพื่อเป็นศูนย์กลางรวมใจให้เกิดความสามัคคีการสืบทอดเป็นศูนย์การเรียนรู้วัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามของชุมชนทั้งที่เป็นวิถีการดำเนินชีวิตผ่านการประกอบอาชีพเลี้ยงตัวเองเลี้ยงชุมชน หรือที่เป็นภาพอดีตไปแล้วไม่มีการสืบทอดต่อเนื่องมาถึงปัจจุบันหากแต่วัตถุสิ่งของที่เป็นเครื่องมือเครื่องใช้ยังคงหลงเหลืออยู่มีการเก็บรวบรวมไว้เป็นมรดกทางวัตถุ ทั้งที่เป็นการแสดงการละเล่น ทั้งที่เป็นระเบียบปฏิบัติพิธีกรรมทางศาสนาของชุมชน ได้นำมาอนุรักษ์สืบสานไว้ในแหล่งเรียนรู้ของชุมชนนั้นๆทั้งนี้โดยชาวชุมชนรวมใจน้อมนำเอาหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริมาเป็นเครื่องมือรวมพลังอนุรักษ์สืบสาน กรมส่งเสริมวัฒนธรรมดำเนินโครงการส่งเสริมสนับสนุนเพื่อให้ชุมชนนั้นมีศักยภาพ มีกำลังใจ มีพลัง กระตุ้นให้เกิดแรงจูงใจให้ภาคส่วนอื่นๆได้ตระหนักรู้ถึงความสำคัญของความเป็นรากฐานแห่งเอกลักษณ์ความเป็นชนชาติไทยที่จะได้ยื่นมือเข้าไปเกื้อกูลเป็นพลังร่วมอนุรักษ์สืบสานภูมิปัญญาไทยดังกล่าว ทั้งภาคสถาบันการศึกษาอย่างมหาวิทยาลัยต่างๆเช่นมหาวิทยาลัยราชภัฏ ภาคธุรกิจเอกลน การปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นต้น จนทำให้แหล่งเรียนรู้ชุมชนในแต่ละท้องถิ่นแต่ละจังหวัดมีศักยภาพเป็นแหล่งเรียนรู้ศูนย์รวมการอนุรักษ์สืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เป็นปึกแผ่นมั่นคงที่พร้อมถ่ายทอดองค์ความรู้ทั้งแก่คนในชุมชนและผู้สนใจทั่วไปที่มีความสนใจศึกษาเรียนรู้เพื่อการมีส่วนร่วมในการตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญด้านวิถีชีวิตวัฒนธรรมประเพณี ประวัติศาสตร์ โบราณวัตถุกระทั่งอาชีพดั้งเดิมที่หลายต่อหลายชุมชนยังคงใช้เป็นเครื่องมือดำเนินชีวิตมาตราบวันนี้(อ่านต่อ)