“ดอยอมพาย” โครงการสถานีพัฒนาเกษตรที่สูง ตามพระราชดำริ“สมเด็จแม่แห่งแผ่นดิน” (2) “ดอยอมพาย” ที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่9ทรงมีพระราชดำรัสไว้นั้น คือพื้นที่ป่าที่อยู่บนดอยสูงในเขต ต.ปางหินฝน อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีป่าไม้มากมายในอดีต เป็นแหล่งต้นน้ำลำแม่ปิงน้อย มีระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลเฉลี่ยประมาณ 1,200 เมตร โดยมียอดสูงสุดเกือบ 1,500 เมตร มีลำห้วยสายเล็ก ๆไหลลงสู่ลำน้ำแม่ปิงน้อยและไหลต่อไปยังลำน้ำแม่แจ่ม ซึ่งเป็นลำน้ำสาขาของลำน้ำแม่ปิง ณ เวลานั้น ป่าไม้ในพื้นที่ดอยอมพายได้ลดหายไปมากนับพันไร่ จากการถูกตัดโค่น จนบางแห่งกลายเป็นภูเขาหัวโล้น ซึ่งสภาพที่เกิดขึ้นเป็นที่วิตกกังวลของหลายฝ่ายกับภัยต่างๆที่จะเกิดขึ้น ทั้งน้ำแล้ง และ ดินถล่มจากน้ำหลากที่ไม่มีป่าไม้คอยซับและดูดซึม “ดอยอมพาย” คือพื้นที่โครงการสถานีพัฒนาการเกษตรที่สูงตามพระราชดำริ ที่สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ทรงมีพระราชดำรัสให้จัดตั้งขึ้น เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2546 เพื่อรักษาสภาพป่าที่มีเหลือให้คงอยู่และอนุรักษ์พื้นที่ที่ถูกตัดโค่นเหล่านั้นให้เกิดความสมบูรณ์ด้วยการจัดสร้างแหล่งน้ำและปลูกพืชผล ตลอดจนการปลูกต้นไม้ไว้เพื่อสร้างระบบนิเวศที่ดี โดยมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมดำเนินกิจกรรมในโครงการ “...เรื่องที่จะช่วยชาวเขาและโครงการชาวเขานั้น มีประโยชน์โดยตรงกับชาวเขาเพื่อที่จะส่งเสริมและสนับสนุนให้ชาวเขามีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น สามารถที่จะเพาะปลูกสิ่งที่เป็นประโยชน์และเป็นรายได้กับเขาเอง ที่มีโครงการนี้ จุดประสงค์อย่างหนึ่งก็คือ มนุษยธรรม หมายถึงให้ผู้ที่อยู่ในถิ่นทุรกันดาร สามารถที่จะมีความรู้และพยุงตัวมีความเจริญได้ อีกอย่างหนึ่งก็เป็นเรื่องช่วยในทางที่ทุกคนเห็นว่าควรจะช่วยเพราะเป็นปัญหาใหญ่ ก็คือปัญหาเรื่องยาเสพติด ผลอีกอย่างหนึ่งซึ่งสำคัญมากก็คือ ชาวเขาตามที่รู้เป็นผู้ที่ทำการเพาะปลูกโดยวิธีที่จะทำให้บ้านเมืองของเราไปสู่ความหายนะได้ โดยการถางป่าและเพาะปลูกด้วยวิธีที่ไม่ถูกต้อง ถ้าพวกเราทุกคนไปช่วยเขาก็เท่ากับช่วยบ้านเมืองให้มีความดี ความอยู่ดีกินดีและปลอดภัยได้อีกทั่วประเทศ เพราะถ้าสามารถทำโครงการนี้ได้สำเร็จ ให้ชาวเขาอยู่เป็นหลักแหล่ง สามารถที่จะมีความอยู่ดีกินดีพอสมควร และสนับสนุนนโยบายที่จะรักษาป่าไม้ รักษาดินให้เป็นประโยชน์ต่อไป ประโยชน์อันนี้จะยั่งยืนมาก...” พระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ในเรื่องเกี่ยวกับการช่วยเหลือชาวไทยภูเขาเพื่อแก้ไขเรื่องปัญหาบุกรุกและแผ้วถางป่า เมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม 2517 ณ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ กรมทรัพยากรน้ำ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้เข้าร่วมพัฒนาภายในโครงการสถานีพัฒนาการเกษตรที่สูงดอยอมพายตามพระราชดำริ โดยรับผิดชอบในการจัดหาแหล่งน้ำเพื่อใช้ภายในโครงการ ซึ่งมีทั้งการสร้างฝายทดน้ำจำนวน 6 แห่งเพื่อจัดส่งน้ำให้แก่พื้นที่โครงการ ระบบส่งน้ำพร้อมสระเก็บน้ำ คสล. ขนาดความจุ 1,000 ลูกบาศก์เมตร จำนวน 3 แห่ง ระบบส่งน้ำพร้อมถังเก็บน้ำ คสล. ขนาดความจุ 150 ลูกบาศก์เมตร จำนวน 8 แห่ง ระบบกระจายน้ำจากสระเก็บน้ำจำนวน 11 แห่ง และระบบประปาหมู่บ้านในพื้นที่หมู่บ้านสามที่อยู่ใกล้โครงการ ทำให้ชาวบ้านที่ล้วนเป็นชาวไทยภูเขาเผ่าลั๊วะหรือละว้ามีน้ำสะอาดใช้ในการบริโภคและอุปโภค ซึ่งปัจจุบันระบบต่างๆในการกระจายน้ำยังสามารถใช้งานได้ดี เกิดประโยชน์มากมายในการเพาะปลูกพืชผักภายในโครงการแห่งนี้ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ทรงมีพระประสงค์อย่างยิ่งยวดที่จะให้โครงการนี้เป็นโครงการสาธิตให้ชาวเขาทั้งเผ่าละว้าและกะเหรี่ยง ทรงเห็นว่าการทำมาหากินอย่างเป็นถิ่นฐานจะช่วยในการดำรงชีพของเขาได้ดีกว่าการไปตัดต้นไม้ทำลายป่า ทำไร่เลื่อนลอย ความพยายามของพระองค์ท่านก็คือ การสร้างโครงการสาธิตแบบผสมผสานในเนื้อที่ประมาณ 300 ไร่ แล้วก็ปลูกพืช ผัก ผลไม้ต่างๆ เพื่อให้ราษฎรมีรายได้ที่ดี รวมทั้งชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มีการศึกษาของลูกหลานมากขึ้น ซึ่งจะเป็นผลดีต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตในอนาคตมากขึ้น วันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2547 สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่9 เสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมโครงการสถานีพัฒนาการเกษตรที่สูงดอยอมพายตามพระราชดำริ พร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ทรงพอพระทัยในผลการดำเนินงานของหน่วยงานต่างๆ รวมทั้งกรมทรัพยากรน้ำที่มีนายสุรชัย ศศิสุวรรณ อธิบดีกรมทรัพยากรน้ำในขณะนั้นที่ถวายการต้อนรับ ทำให้โครงการนี้ดำเนินไปด้วยดี เป็นไปตามพระราชดำริ โดยการเสด็จฯไปทรงเยี่ยมโครงการในวันนั้น ทรงใช้เวลาทอดพระเนตรพื้นที่กว่า 2 ชั่วโมง ทั้งนี้ทรงเอาพระทัยใส่ในโครงการนี้มาก นับเป็นความภูมิใจของหน่วยงานต่างๆที่ได้เข้าร่วมสนองงานนี้ 2 ปีถัดมา วันที่ 10 กุมภาพันธ์ 2549 สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชดำเนินด้วยเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่งไปทรงเยี่ยม “โครงการสถานีพัฒนาการเกษตรที่สูงดอยอมพายตามพระราชดำริ” อีกครั้ง ท่ามกลางผู้บริหารระดับสูงจากหน่วยงานต่างๆที่เกี่ยวข้อง เจ้าหน้าที่ และชาวไทยภูเขาในพื้นที่ที่ต่างแต่งกายด้วยชุดประจำเผ่าหลากสีสวยสดงดงาม และวันนั้นก็ถือได้ว่า มีความหมายอย่างยิ่งต่อทุกคนที่อยู่ในพื้นที่ทรงงานของพระองค์ (อ่านต่อ) ข่าวที่เกี่ยวข้อง ๐ “ดอยอมพาย” โครงการสถานีพัฒนาเกษตรที่สูง ตามพระราชดำริ“ สมเด็จแม่แห่งแผ่นดิน” (จบ) “ดอยอมพาย” โครงการสถานีพัฒนาเกษตรที่สูง ตามพระราชดำริ“ สมเด็จแม่แห่งแผ่นดิน” (1)