ทรงสร้างประโยชน์สุขสู่ปวงประชา : "ต้นสักทรงปลูก"

"ต้นสักทรงปลูก" "ขอพูดอะไรสักหน่อย วันนี้ได้รับเชิญมาปลูกต้นไม้ ก็ทำให้คิดว่า การปลูกต้นไม้ก็จำเป็นจะต้องเลือกว่าต้นอะไรจึงจะดี เหมาะสำหรับมหาวิทยาลัย ต้นไม้อะไร ๆ ก็สีเขียว ต้นนนทรีที่เลือกเป็นต้นไม้ของเกษตร ก็เหมาะสมที่มีสีเขียวด้วย เหมาะมาก และน่ายินดีมากที่ต้นนนทรีนั้นปลูกได้ทั่วทุกแห่งของไทย เพราะทนแล้ง ทนแดดได้ นี้เป็นความหมายที่ดี เพราะคนไทยถ้าปลูกในแผ่นดินไทยก็เติบโตดีและเจริญดี ต้นไม้ต้องมีดินจึงจะเจริญได้ดี ถ้าเอาไปใส่กระถางหรือเอาไปปลูกในน้ำ หรือปลูกในน้ำยาคุณภาพดี ๆ จากต่างประเทศ ก็จะหงอยอยู่ไม่ได้ เขาต้องการดิน ขอฝากต้นไม้นี้ให้มหาวิทยาลัยและนิสิตช่วย กันรักษาให้ดี อย่าให้หงอย ขอฝากนิสิตทั้งหลายขอให้ช่วย กันรักษาตัวเองให้ดี และอย่าลืมว่าตัวเองนั้นจะอยู่ได้ก็ด้วยแผ่นดินไทย ให้ช่วยกันรักษาแผ่นดินไทยด้วย คนไทยถ้าไร้แผ่นดินก็จะหงอยกันหมด อยู่กันไม่ได้ และเรา ก็ไม่อยากให้เป็น เช่นนั้น" พระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามมินทราธิราช บรมนาถบพิตร พระราชทานเมื่อวันที่ 29 พ.ย.2506 ณ บริเวณสระน้ำมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ไปปลูกป่าที่เขื่อนภูมิพลกับการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ที่นำจิตอาสาคนปลายน้ำร่วมสืบสานพระราชปณิธานพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ด้านการดูแลรักษาป่าและน้ำ “อาสาทำดี ตามรอยเขื่อนพระราชา” ณ เขื่อนภูมิพล จังหวัดตากเมื่อต้นเดือนสิงหาคม 2560 ที่ผ่านมา มีโอกาสไปยืนอยู่ในใต้ร่มเงาอันเกิดจากพระมหากรุณาธิคุณคือต้นสักที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชรัชกาลที่9 ทรงปลูกไว้เมื่อ พ.ศ. 2513 เคียงข้างด้วยต้นราชพฤกษ์ที่สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่9 ทรงปลูกแล้วไม่ห่างกันนักเป็นต้นสักที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูรรัชกาลที่10 ทรงปลูกไว้ เติบใหญ่สูงตระหง่านเสียดฟ้าเป็นร่มโพธิ์ทองแผ่ความร่มเย็นแก่ปวงพสกนิกร รายล้อมด้วยไม้นานาพันธุ์ใหญ่น้อยเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่ชะโลมสรรพชีวิตให้เจริญงอกงามต่อไปตราบนานเท่านาน ไปเยือนเขื่อนภูมิพลหนนี้ ร่วมกิจกรรมปลูกป่ารักษาน้ำสืบสานพระราชปณิธาน ยังได้ซึมซาบพระมหากรุณาธิคุณผ่านต้นสักทรงปลูกได้น้อมสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้นหาที่สุดมิได้ ต้นสัก เป็นไม้เนื้อแข็งเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ มีความสูงได้ถึง50 เมตร ผิวเปลือกลำต้นมีสีน้ำตาล เปลือกเรียบลำต้นเปลาตรง ใบเป็นใบเดี่ยว เนื้อใบหนาสากคาย ใต้ใบจะมีขน ใบมีลักษณะกลมใหญ่ขนาดใบกว้างประมาณ 15-20 เซนติเมตร ยาวประมาณ 20-25 เซนติเมตร ออกดอกเป็นช่อ ตามบริเวณปลายกิ่ง ดอกมีกาบหุ้มเป็นรูปเรียวยาวประมาณ1 เซนติเมตร ดอกมีกลีบดอก 5 แฉก ดอกมีขนาดเล็กสีขาวผลเป็นรูปทรงกลมมีเส้นผ่าศูนย์กลางโตประมาณ 0.5 เซนติเมตร ต้นสักเป็นไม้แห่งความเชื่อ คนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านใดปลูกต้นสักโดยเฉพาะสักทองไว้ประจำบ้าน จะทำให้มีศักดิ์ศรี เพราะคำว่าสัก พ้องคำว่าศักดิ์ถือเป็นสิริมงคล คือการมีศักดิ์ศรี มีเกียรติศักดิ์ยศฐาน์บรรดาศักดิ์ นอกจากนี้ สัก หรือ สักกะ ยังหมายถึงพระอินทร์ผู้มีอำนาจที่ยิ่งใหญ่ในสวรรค์ ดังนั้น สักทองจึงเป็นไม้มงคลนามเป็นสิริมงคลแก่บ้านและผู้อาศัย การที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชเสด็จฯไปทรงเยี่ยมเยียนประชาชนในทุกถิ่นที่แล้วมักทรงปลูกต้นไม้เช่นสักเป็นต้น จึงมีนัยอันสำคัญอย่างยิ่งที่เราคนไทยควรตระหนัก เพราะต้นไม้คือส่วนสำคัญของความเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่มีคุณค่าในฐานะแหล่งต้นน้ำมีป่าก็ย่อมมีน้ำเก็บกักไว้โดยธรรมชาติ “สัก”เป็นต้นไม้มงคลประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงปลูกต้นสักไว้หลายแห่งในประเทศนี้ เช่นวันที่ 1 มิถุนายน 2499 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่9และสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี(สมเด็จย่า) เสด็จประพาสถ้ำจอมพล อำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี ทรงเยี่ยมราษฎรที่มารอเฝ้าฯรับเสด็จ ในวโรกาสเดียวกันได้ทรงจารึกพระปรมาภิไธยย่อหน้าถ้ำจอมพลว่า “ภปร1 มิ.ย.99” พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชทรงปลูกต้นสัก สมเด็จพระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่9ทรงปลูกต้นกัลปพฤกษ์และสมเด็จย่าทรงปลูกต้นนนทรี ณ สวนรุกขชาติบริเวณหน้าถ้ำ นำมาซึ่งความปลื้มปีติและสุขใจของราษฎรที่ได้เข้าเฝ้าฯอย่างใกล้ชิดในบริเวณพื้นที่ดังกล่าว ในปีเดียวกัน วันที่ 5 พฤศจิกายน2499 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่9เสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดบวรนิเวศวิหาร บางลำพู ก็ได้ทรงปลูกต้นสักไว้ด้วย ณ ด้านหน้าพระตำหนักใหญ่ วันพุธที่ 17 มิถุนายน 2513 เวลา 10.15 น.พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสด็จฯไปที่เขื่อนภูมิพล แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯทรงปลูกต้นสักไว้อีกเช่นกัน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชหทรงปลูกต้นสัก สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงปลูกต้นราชพฤกษ์