วัคซีนพาสปอร์ต ความหวังคืนชีพท่องเที่ยว

แสงไทย เค้าภูไทย ต้องถือว่าวัคซีนโควิด-19 เป็นความหวังยิ่งยวดในการฟื้นเศรษฐกิจ โดยเฉพาะวัคซีนพาสปอร์ตที่จะนำนักท่องเที่ยวกลับมาเที่ยวไทยพร้อมรายได้และการจ้างงานคนไทยกว่า 4 ล้านคน ก่อนเกิดการระบาดโควิด-19 บ้านเราที่มีรายได้จากการท่องเที่ยวของผู้มาเยือน 1.9 ล้านล้านบาท กับไทยเที่ยวไทยกันเอง 1.4 ล้านล้านบาทต่อปี ตอนนี้หายไปกว่า 80% เหลือราว 384,000 ล้านบาท ลดลง 80% รายได้หายไปประมาณ 1.5 ล้านล้านบาท จึงต้องรอให้มีการฉีดวัคซีนต้านไวรัสจนถึงขีดที่เกิด ภูมิคุ้มกันหมู่ (herd immunity) ใครจะไปเที่ยวที่ไหนๆในเมืองไทยก็ปลอดภัยจากไวรัสทุกแห่ง ภูมิคุ้มกันหมู่จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อประชากรในชุมชนมีภูมิต้าน (antibody) ไวรัสโควิดเกิดขึ้นรวมแล้ว 75% ของจำนวนประชากรทั้งหมด ไทยมีประชากร 70 ล้านคน ถ้าจะให้เกิดภูมิคุ้มกันหมู่ขึ้นได้ จะต้องรับการฉีดวัคซีนกับมีผู้ที่หายป่วยจากการติดเชื้อมีจำนวนรวมกัน 52.5 ล้านคน แต่แม้จะเชื่อมั่นว่า ภูมคุ้มกันหมู่ จะปกป้องคนในชุมชนจากเชื้อไวรัสได้ แต่ก็ยังกริ่งเกรงกันว่า ผู้ที่มีภูมิต้านแล้วติดเชื้อซ้ำ (reinfection) ซึ่งตนเองไม่เกิดอาการ อาจจะนำเชื้อที่หลงเหลืออยู่แม้เพียงน้อยนิดรอดพ้นจากการถูกทำลายไปติดผู้ที่ไม่มีภูมิต้านได้ หรืออาจเป็นได้ว่า นานไป antibody จะหมดไป ? จึงมีคำถามว่า antibody จะอยู่ในร่างกายนานแค่ไหน ? การแพทย์สหรัฐฯที่มีประสบการณ์ด้านนี้มากที่สุดเพราะประชากรติดเชื้อมากที่สุดในโลก ตายด้วยเชื้อไวสรัสชนิดนี้มากที่สุดในโลก ได้ทำการศึกษาพบว่าพวกที่ติดเชื้อและรักษาหายแล้ว จะมีภูมิต้านทานโควิด-19 ได้นานที่สุด 8 เดือนขึ้นไป ส่วนจะนานขึ้นไปได้แค่ไหน ยังบอกไม่ได้ เพราะระยะเวลาที่โควิด-19 รุกรานเราเพิ่งผ่านไปปีเศษๆ แต่ที่ปลอบใจก็คือ แอนตีบอดีที่เป็นโปรตีนอยู่ในระบบหมุนเวียนโลหิตของร่างกาย ทำหน้าที่ทำลายไวรัสที่เข้ามาสู่ร่างกายโดย T cells จะจดจำอาการที่ไวรัสก่อต่อร่างกายไว้ เมื่อมีการติดเชื้อซ้ำ แม้ระยะเวลาที่แอนตีบอดีอยู่ในร่างกายเราจะหมดไป แต่ระบบภูมิคุ้มกันก็ยังมี “ดาบสอง”คือ B cells อันเป็นเซลล์หน่วยความจำ ก็จะสร้าง antibodies ใหม่ขึ้นมาทำลายผู้บุกรุกอีกครั้ง สำหรับวัคซีนที่ฉีดกันอยู่ในสหรัฐฯนั้น Pfizer-BioNTech ได้ผล 94% กับ Moderna ได้ผล 95% นั้น เมื่อร่างกายได้รับการฉีด ภูมิคุ้มกันก็จะสร้าง T cells กับ B cells ขึ้นมาคล้ายกับการติดเชื้อตามธรรมชาติ ภูมิต้านที่เกิดขึ้นจากวัคซีนในร่างกายจึงมีระยะเวลาคงอยู่ไม่ต่างจากผู้ที่ติดเชื้อจากธรรมชาติ สรุปว่า เมื่อได้รับวัคซีนครบโดสแล้ว แอนตีบอดีจะอยู่ในร่างกายเราอย่างต่ำ 8 เดือน และหากมีการติดเชื้อซ้ำ บีเซลล์ก็จะสร้างแอนติบอดีใหม่ขึ้นมาจากความจำที่เกิดจากการติดเชื้อหรือได้รับวัคซีนครั้งแรก แล้วบ้านเราจะมี herd immunity เกิดขึ้นได้เมื่อใด จะออก vaccine passport ได้เมื่อใด ? ถ้าศักยภาพในการฉีดวัคซีนทำได้วันละ 100,000 คน ก็จะต้องใช้เวลา 525 วันหรือราว 1.5 ปีเศษ นับจากวันนี้ก็ตกราว กลางกรกฎาคมปีหน้า จึงถ้าต้องการย่นระยะเวลาการก่อเกิดภูมิคุ้มกันหมู่ให้เร็วขึ้น ก็ต้องเพิ่มกำลังในการฉีดให้มากขึ้น แต่ไม่ว่าจะเร่งขนาดไหน ก็คงจะต้องเกินสิ้นปีนี้ไป Vaccine passport เป็นตัวบ่งชี้ว่า ประเทศจะเปิดรับนักท่องเที่ยวเข้ามาได้เมื่อใด ตอนนี้ ยุโรปพากันเรียกร้องให้ เปิด รับนักท่องเที่ยวที่ได้รับ coronavirus vaccination passport โดยเฉพาะกรีซ ออสเตรีย ที่พึ่งพารายได้จากอุตสาหกรรมท่องเที่ยวเหมือนเรา จึงคงต้องรอให้ถึงวันนั้น ที่จะตกราวปลายปีนี้เป็นอย่างเร็ว กลางปีหน้าเป็นอย่างช้า