ดร.วิชัย พยัคฆโส
[email protected]
แม้ว่า พ.ร.บ.การศึกษาแห่งชาติยังไม่ประกาศใช้ยังถกเถียงกันระหว่างองค์กรครูที่ห่วงสวัสดิภาพครู ประถม และมัธยมศึกษากันอยู่ก็ตาม แต่มหาวิทยาลัยไทยได้เตรียมการพลิกโฉมมหาวิทยาลัยแบบก้าวกระโดดกันแล้ว (Transformative)
กฎกระทรวงว่าด้วยการแบ่งกลุ่มมหาวิทยาลัยออกเป็น 5 กลุ่ม เพื่อให้มหาวิทยาลัยเลือกว่าตัวเองมี potential อะไร และผลลัพท์จากส่วนนั้นได้ส่งผลในเชิง performance อย่างไรให้มหาวิทยาลัยรายงานโดยมี KPI แต่ละกลุ่มกำหนดไว้เพื่อให้ทาง อว. พิจารณารับรองเข้ากลุ่มภายในเดือน ก.ค.นี้ และ อว.จะพิจารณากลับในเดือน ส.ค.นี้เช่นกัน
นับเป็นเรื่องที่ก้าวกระโดดอีกขั้นตอนหนึ่งของมหาวิทยาลัยไทยเพื่อปฏิรูปอุดมศึกษาในหลายๆกิจกรรม หากมหาวิทยาลัยใดผ่านเกณฑ์และถูกจัดเข้ากลุ่มใดต้องทำ Reinventing ในแบบพลิกโฉมเป็นโครงการใหญ่ๆเพื่อขอรับงบประมาณพิเศษจากโครงการนี้ที่เรียกว่ากองทุน ววน. หากมหาวิทยาลัยไม่ถูกจัดเข้ากลุ่มใดกลุ่มหนึ่งจะขาดการสนับสนุนโครงการนี้ไป
โดยหลักการในขณะที่โลกเปลี่ยน ไทยจะต้องปรับเพราะถูก disruption ด้วยเทคโนโลยี จำเป็นต้องมีนวัตกรรมโดยต้อง Transform นโยบายของประเทศกันใหม่หลังโควิด -19 คือการ Reinventing the Nation ส่งผลต่อภูมิภาค สังคม และประชาชน โดยมีความต้องการด้าน BCG, 10 S-Curve ความยากจน การเปลี่ยนแปลงของภูมิประเทศและน้ำกับความแห้งแล้ง เป็นโจทย์ใหญ่ของประเทศที่ต้องการความเปลี่ยนแปลงที่เหมาะสมมารองรับ
ในการนี้จะมีกองทุนคอยสนับสนุนกิจกรรมหรือโครงการที่สำคัญของมหาวิทยาลัย 5 กลุ่ม ได้แก่
1.Global & Frontier Research กลุ่มมหาวิทยาลัยที่จะทำการวิจัยในระดับโลก เช่น มหาวิทยาลัยเก่า
2.Technology & Innovation คือกลุ่มมหาวิทยาลัยที่ใช้เทคโนโลยีเพื่อสร้างนวัตกรรม เช่น มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีทั้งหลาย
3.Area-based & Community กลุ่มมหาวิทยาลัยเชิงพื้นที่และชุมชน เช่น มหาวิทยาลัยราชภัฎ
4.Moral&Intellectual Cultivation กลุ่มมหาวิทยาลัยทางศาสนา
5.Specialized&professional คือกลุ่มมหาวิทยาลัยที่สร้างอาชีพเฉพาะ เช่น ดนตรี แพทย์ กีฬา ฯลฯ
การแยกแยะมหาวิทยาลัยแต่ละกลุ่ม ก็เพื่อให้มหาวิทยาลัยเอาความถนัดในแต่ละเรื่องมาใช้ในการพัฒนาเป้าหมายที่เป็นความต้องการทั้ง 5 เรื่องให้เกิดความเป็นเลิศในการผลิตกำลังคนของประเทศ
เริ่มต้นคงพอเห็นแสงสว่างปลายอุโมงค์ของประเทศ น่าจะพัฒนาไปถึงจุดนั้นได้ด้วยการ Reinventing ของมหาวิทยาลัยสู่การ Reinventing the Nation ให้เห็นผลจริงๆได้แน่ หากกระทรวง อ.ว. มุ่งมั่นเป็นพี่เลี้ยงให้มหาวิทยาลัยก้าวข้ามแบบค่อยเป็นค่อยไปไม่ได้อีกต่อไป
มหาวิทยาลัยได้เริ่มเปลี่ยนแปลงตัวเอง โดยไม่ต้องรอ พ.ร.บ.การศึกษาแห่งชาติมาเป็นแม่บท ซึ่งใน พ.ร.บ.ดังกล่าวมีเขียนไว้ล่วงหน้าอยู่แล้วซึ่ง การศึกษาขั้นพื้นฐานจะก้าวทันหรือไม่