ทบทวน

เสือตัวที่ 6

กลุ่มคนในขบวนการบางแยกการปกครองจากรัฐก่อเหตุร้ายเพื่อสร้างสถานการณ์ให้เห็นถึงตัวตนของคนในขบวนการร้ายแห่งนี้ซ้ำแล้วซ้ำเล่า แม้จะมีความพยายามอย่างแรงกล้าจากภาครัฐโดยเฉพาะระดับนโยบายรัฐบาลที่มุ่งเอาอกเอาใจฝ่ายเห็นต่างจากรัฐเรื่อยมา จนกระทั่งล่าสุด หัวหน้าคณะพูดคุยฝ่ายรัฐได้แสดงความมุ่งมั่นในการเดินเกมให้เป็นไปตามความต้องการของกลุ่มบีอาร์เอ็นโดยอาศัยข้อตกลงความเห็นร่วมตามกรอบของแผนปฏิบัติการร่วมเพื่อสร้างสันติสุขแบบองค์รวม (Joint Comprehensive Plan towards Peace - JCPP) ฉบับปรับปรุงล่าสุดหลักการ JCPP ที่ประกอบด้วย 3 ส่วนสำคัญคือ การยุติความรุนแรง การมีเวทีปรึกษาหารือ และการแสวงหาทางออกทางการเมืองนั้น กำลังถูกก้าวนำโดยกลุ่มบีอาร์เอ็นด้วยเงื่อนไขอันแยบยลและแหลมคมยิ่ง โดยเฉพาะเงื่อนไขตามแนวทาง JCPP ที่กลุ่มบีอาร์เอ็นรุกเข้าใส่คณะพูดคุยฯ ฝ่ายให้ยอมรับในรัฐสิ่งที่รัฐบาลไทยต้องทำประกอบด้วย 4 ไม่กล่าวคือ ไม่ปิดล้อม ไม่ตรวจดีเอ็นเอ ไม่จับกุม ไม่ติดประกาศหมายจับและ 3 ลด คือลดลาดตระเวน ลดจุดตรวจ ลดพื้นที่ พ.ร.ก. และ 4 ลดกล่าวคือ ยอมให้บีอาร์เอ็นเปิดเผยตัวโดยไม่มีการจับกุม ยอมให้เข้าเมืองได้ ยอมให้จัดเวทีประชุมระดมความเห็นเพื่อแสวงหาทางออกทางการเมืองและรับฟังความเห็นสาธารณะ ตามแผน JCPP ทั้งรัฐต้องให้การคุ้มครองคุ้มกันคนเหล่านี้ไม่ให้เกิดอันตรายขณะเข้ามาจัดกิจกรรมด้วย รวมทั้งรัฐต้องยอมปล่อยนักโทษคดีความมั่นคง และปลดหมายจับ ในขณะที่กลุ่มบีอาร์เอ็นจะทำ 4 อย่าง คือ ไม่ก่อเหตุ ไม่ขนย้ายอาวุธและระเบิด ไม่ยุ่งยุปลุกปั่น และไม่ทำผิดกฎหมาย

การยื่นเงื่อนไขผ่านข้อเสนอเชิงรุกอันร้อนแรงของกลุ่มขบวนการบีอาร์เอ็นเข้าใส่คณะพูดคุยเพื่อสันติภาพของรัฐ ล้วนเป็นเงื่อนไขที่เอื้อประโยชน์ต่อฝ่ายบีอาร์เอ็นเป็นสำคัญอย่างเห็นได้ชัด ประกอบกับการยอมอ่อนข้อของฝ่ายรัฐที่มีท่าทียอมรับเงื่อนไขข้อเสนอของฝ่ายบีอารเอ็นโดยง่ายเพื่อหวังจะให้ขบวนการร้ายในพื้นที่ลดลาวาศอกในการใช้กำลังก่อความรุนแรงด้วยอาวุธโดยหวังจะเป็นผลงานของรัฐที่จับต้องได้โดยเฉพาะที่กลุ่มบีอาร์เอ็นจะไม่กระทำ 4 อย่าง คือ ไม่ก่อเหตุ ไม่ขนย้ายอาวุธและระเบิด ไม่ยุ่งยุปลุกปั่น และไม่ทำผิดกฎหมายคณะพูดคุยสันติภาพฝ่ายรัฐต้องตระหนักรู้และเข้าใจให้ถ่องแท้ว่าในสมรภูมิครั้งนี้ โต๊ะเจรจาคือสนามรบสำคัญอีกรูปแบบหนึ่ง ที่สามารถชี้เป็น ชี้ตาย ชี้แพ้ ชี้ชนะได้ และบีอาร์เอ็นได้แสดงให้เห็นมาตลอดว่ากลุ่มเห็นต่างกับรัฐเหล่านี้ใช้ยุทธศาสตร์เดิน 2 ขาพร้อมกัน นั่นคือด้านหนึ่งก็ก่อเหตุรุนแรงกดดัน อีกด้านหนึ่งก็เจรจา

ด้วยแกนนำกลุ่มบีอาร์เอ็นตอกย้ำเสมอมาว่า บีอาร์เอ็นใช้กลยุทธ์สู้รบด้วยอาวุธไป เจรจาพูดคุยไป สลับกันไปมาตามจังหวะและโอกาสที่อำนวย ในขณะที่กลุ่มเห็นต่างจากรัฐในพื้นที่แห่งนี้ก็ไม่ได้เป็นกลุ่มที่อยู่ในอำนาจบีอาร์เอ็น ต้องยอมรับว่าในพื้นที่ มีกลุ่มเห็นต่างจ่ากรัฐหลากหลายกลุ่มทั้งที่เปิดเผยและยังไม่ได้เปิดเผยดังนั้น จึงเป็นการยากที่การต่อสู้ด้วยอาวุธกับรัฐจะยุติลงได้ภายใต้แผน JCPP เหล่านี้เองจึงทำให้การต่อสู้ด้วยอาวุธของกลุ่มเห็นต่างจากรัฐ จึงยังคงดำเนินต่อไปภายใต้กลยุทธ์การสู้รบด้วยอาวุธไป เจรจาไปจนกว่าจะถึงเป้าหมายสุดท้ายนั่นคืออิสรภาพในการปกครองดูแลกันเองโดยสมบูรณ์ ปรากฏการณ์ยอมรับเงื่อนไขอันร้อนแรงของกลุ่มบีอาร์เอ็นได้รับการตอบสนองอย่างเป็นรูปธรรมผ่านตามแผน JCPP ของคณะพูดคุยสันติภาพ คือการที่ฝ่ายความมั่นคงในพื้นที่ได้แถลงแผนรองรับเดือนรอมฎอน โดยจะดำเนินการไปจนเสร็จสิ้นเทศกาลสงกรานต์เพื่อต้องการให้ประชาชนทุกศาสนิกปฏิบัติภารกิจตามความคิด ความเชื่อ อัตลักษณ์ของทุกคนในทุกเทศกาลได้อย่างเต็มที่เพื่อเป็นการสร้างบรรยากาศที่ดี โดยเจ้าหน้าที่รัฐจะปรับลดในเรื่องการบังคับใช้กฎหมาย ถึงกับกล่าวว่า หากไม่จำเป็นจะไม่บังคับใช้กฎหมายอันเป็นการล่อแหลม หมิ่นเหม่ต่อการสูญเสียอธิปไตยทางกฎหมายของรัฐนอกจากนั้นยังจะปรับลดด่านตรวจในพื้นที่ให้เหลือน้อยที่สุด ทั้งยังปรับเปลี่ยนช่วงเวลา ตลอดจนความจำเป็นในการตั้งด่านตรวจในพื้นที่เพื่อสร้างบรรยากาศของเดือนรอมฎอนสันติสุข

การยอมรับเงื่อนไขอันร้อนแรงของกลุ่มบีอาร์เอ็นอย่างง่ายๆ ของฝ่ายรัฐดังกล่าวข้างต้น เป็นการบ่งบอกให้เห็นว่า ฝ่ายบีอาร์เอ็นมีอำนาจต่อรองเหนือฝ่ายรัฐอย่างเห็นได้ชัด บีอาร์เอ็นมีความได้เปรียบบนโต๊ะเจรจาสันติภาพที่กำลังเดินหน้าครั้งใหม่ด้วยเงื่อนไขไปสู่สิทธิพิเศษต่างๆ ตามแผน JCPP ดังกล่าวข้างต้น ผ่านเวทีการพูดคุยสันติภาพ เหล่านั้นคือการย่างก้าวในแต่และขั้นเพื่อมุ่งสู่การเอาชนะทางการเมือง ในณะที่ฝ่ายรัฐกำลังส่งสัญญาณให้ฝ่ายบีอาร์เอ็นเกิดความฮึกเหิมมากขึ้น ปรากฏการณ์การก่อเหตุร้ายสร้างความเสียหายในวงกว้างทำลายบรรยากาศของความสำเร็จที่ดูเสมือนว่ากำลังไปได้ดีให้พังทลายลงอีกครั้งเมื่อ 22 มีนาคม 2567 ในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ ทั้งจังหวัดปัตตานีมีเหตุก่อกวนสร้างสถานการณ์พร้อมกันถึง 20 จุดยะลา 11 จุด นราธิวาส 7 จุด และสงขลาอีก 2 จุด รวมทั้งหมดที่เกิดขึ้นในคืนเดียวกว่า 40 จุด

การสร้างสถานการณ์ในช่วงเดือนรอนฎอนในคืนวันที่ 22 มีนาคมที่ผ่านมานี้ เป็นการตอกย้ำให้เห็นว่า กลุ่มขบวนการแบ่งแยกการกครองปลายด้ามขวานจากรัฐนั้น ไม่ได้มีกลุ่มเดียว กลุ่มคนที่เห็นต่างจากรัฐไม่ได้อยู่ภายใต้กลุ่มบีอาร์เอ็นที่กำลังอ้างตัวว่าเป็นตัวแทนของกลุ่มก่อความไม่สงบในพื้นที่ หรือเป็นการบ่งบอกว่ากลุ่มบีอาร์เอ็นกำลังสู้รบด้วยอาวุธไป เจรจาพูดคุยไปตามกลยุทธ์ที่คนกลุ่มนี้กระทำมาอย่างยาวนาน แต่อย่างน้อยกลุ่มบีอาร์เอ็นก็ได้แจ้งเกิดให้มีตัวตนเป็นที่ยอมรับอย่างเป็นทางการจากรัฐไทยและองค์กรระหว่างประเทศ ทั้งยังเป็นการยอมรับกลุ่มบีอาร์เอ็นมีสถานนะเทียบเท่ารัฐไทยในฐานะคู่เจรจาสันติภาพและที่สำคัญคือการยอมรับเงื่อนไขตามแผน JCPP กำลังบ่งชี้ให้เห็นว่าเป็นการสร้างโอกาสในชัยชนะให้กับฝ่ายใดมากกว่ากัน ซึ่งนั่นรัฐควรเร่งทบทวนการเดินหน้าตามเงื่อนไขของบีอาร์เอ็นอย่างจริงจัง ด้วยหากไม่เป็นไปตามที่ตกลงกัน เงื่อนไขเหล่านั้นจำเป็นต้องทวบทวนใหม่โดยเร็วที่สุด