จุฬาฯคิดค้น“DeepGI” เอไอฝีมือคนไทย ตรวจมะเร็งลำไส้ใหญ่แบบแม่นยำ

วิศวฯ พร้อมแพทย์ จุฬาฯ ร่วมคิดค้นนวัตกรรมตรวจจำแนกชิ้นเนื้อเสี่ยงมะเร็งในระบบทางเดินอาหาร คำนวณผลแม่นยำ ย้ำชูการแพทย์เชิงป้องกัน หวังลดยอดผู้ป่วยมะเร็งฯ โรคมะเร็งหลายชนิดสามารถรักษาได้หากตรวจพบตั้งแต่ระยะแรก ๆ อย่างเช่น มะเร็งกระเพาะอาหารและมะเร็งลำไส้ใหญ่ ซึ่งสถิติโลกชี้ว่าเป็นมะเร็งที่คร่าชีวิตผู้ป่วยเป็นอันดับสามและสี่ตามลำดับ (รองจากโรคมะเร็งปอดและตับ) โดยเฉพาะมะเร็งลำไส้ใหญ่ ที่พบมากเป็นอันดับต้น ๆ ในกลุ่มคนไข้สูงอายุในประเทศไทย และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นตามสัดส่วนประชากรสูงวัยที่เพิ่มขึ้นด้วย ปัจจุบันสถิติผู้สูงอายุ (เกิน 50 ปี) ในประเทศไทยปี 2564 ว่ามีจำนวนกว่า 15 ล้านคน ซึ่งเข้าข่ายเป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการป่วยเป็นโรคมะเร็งระบบทางเดินอาหาร “สำหรับผู้สูงอายุโอกาสเสี่ยงเป็นมะเร็งในระบบทางเดินอาหารจะเพิ่มขึ้น จึงมีคำแนะนำให้ผู้ที่อายุ 50 ปีขึ้นไป เข้ารับการตรวจช่องท้องเป็นประจำทุก ๆ 5-10 ปี ซึ่งหากประชากรกลุ่มนี้เข้าถึงบริการสาธารณสุขดังกล่าวได้อย่างทั่วถึง ก็จะได้ป็นแนวทาง “เวชศาสตร์ป้องกัน” (Preventive Medicine) ที่ให้ผู้ป่วยได้รับการตรวจและรักษาได้อย่างทันท่วงทีในระยะเริ่มต้น ซึ่งจะสามารถช่วยลดอัตราการป่วยและเสียชีวิตจากโรคนี้ได้” นี่คือที่มาของโจทย์ในการสร้างนวัตกรรม AI ล่าสุดจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เครื่องตรวจทางเดินอาหารอัจฉริยะ “DeepGI” เพื่อช่วยตรวจจับติ่งเนื้อที่มีความผิดปกติในลำไส้ใหญ่ ผลงานชิ้นสำคัญที่ร่วมพัฒนาโดย ผศ.ดร.พีรพล เวทีกูล ภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พร้อมด้วย ศ.นพ.รังสรรค์ ฤกษ์นิมิตร รศ.พญ.สติมัย อนิวรรณน์ และ อ.พญ.เกศินี เธียรกานนท์ จากศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านการส่องกล้องระบบทางเดินอาหาร โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ด้วยการสนับสนุนจากศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีเพื่ออุตสาหกรรม (Chulalongkorn University Technology Center : UTC) และบริษัท อีเอสเอ็ม โซลูชั่น จำกัด คณะผู้วิจัยได้ดำเนินการเก็บข้อมูลวิจัยมาตั้งแต่ปี 2562 จนพัฒนา AI ตรวจจับความผิดปกติในทางเดินอาหาร (DeepGI – Deep Technology for Gastrointestinal Tracts) ได้สำเร็จ และทดลองให้บริการคนไข้โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ฯ แล้วตั้งแต่ปลายปี พ.ศ. 2564 เป็นต้นมา AI ตรวจมะเร็งลำไส้ใหญ่ แม่นยำ แม้ในจุดที่ยากที่สุด ผศ.ดร.พีรพล จากคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาฯ กล่าวถึงการพัฒนาระบบปัญญาประดิษฐ์ที่ช่วยให้ทีมแพทย์ (AI-Assisted Solution) สามารถทำงานได้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และลดความผิดพลาดดังกล่าว “DeepGI จะประมวลวิเคราะห์ภาพที่ได้จากวีดีโอระหว่างการส่องกล้อง แล้ววิเคราะห์ความผิดปกติด้วยปัญญาประดิษฐ์ (AI) โดยใช้เทคนิคเครื่องจักรเรียนรู้ที่เรียกว่า การเรียนรู้เชิงลึก (Deep Learning) ซึ่งโมเดลจะตีกรอบบริเวณที่มีความผิดปกติแล้วแจ้งเตือนให้กับแพทย์แบบทันที (real-time) โดยมีความแม่นยำมากกว่าร้อยละ 90 พร้อมให้การวินิจฉัย (characterization) ชนิดของติ่งเนื้อว่าเป็น ชิ้นเนื้อที่เป็นอันตราย (Neoplastic) หรือไม่เป็นอันตราย (Hyperplastic)อย่างแม่นยำ ความสามารถด้านนี้จะช่วยเพิ่มให้แพทย์มีความมั่นใจในการวินิจฉัยโรคได้มากขึ้น” ปัจจุบัน DeepGI อยู่ระหว่างการยื่นขอจดสิทธิบัตรระดับชาติ และยังคงพัฒนาอย่างต่อเนื่องโดยมีความพร้อมด้านเทคโนโลยีระดับ 5 (Technology Readiness Level 5, TRL5) “ปัจจุบัน DeepGI นอกเหนือจากช่วยในการตรวจจับติ่งเนื้อ ยังสามารถระบุชนิดของชิ้นเนื้อได้ด้วยว่าเป็นติ่งเนื้อที่เป็นเนื้อร้าย (Neoplastic) หรือเป็นติ่งเนื้อที่ไม่ใช่เนื้อร้าย (Hyperplastic) โดยไม่จำเป็นต้องตัดตัวอย่างชิ้นเนื้อออกมาทดสอบ และเรากำลังขยายขีดความสามารถของ DeepGI ในการตรวจหาความผิดปกติไปยังอวัยวะส่วนอื่น ๆ เช่น กระเพาะอาหาร และท่อน้ำดี” สถานพยาบาลที่สนใจ DeepGI สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมที่ ผศ.ดร.พีรพล เวทีกูล ภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยประสานผ่านอีเมล [email protected] หรือผ่านทางเว็บไซต์ https://deepgi.cp.eng.chula.ac.th/ ส่วนคนทั่วไปที่ต้องการเข้ารับบริการด้วยนวัตกรรมระบบตรวจความผิดปกติในทางเดินอาหาร (DeepGI) เพื่อป้องกันโรคมะเร็งทางเดินอาหาร สามารถนัดหมายเพื่อขอรับบริการได้ที่ ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์ด้านการส่องกล้องระบบทางเดินอาหาร โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย อาคารภูมิสิริมังคลานุสรณ์ ชั้น 10 โซน A หมายเลขโทรศัพท์ 02-256-4000 ต่อ 81001-2