เมื่อวันที่ 4 ธ.ค.66 เพจเฟซบุ๊ก NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ โพสต์ภาพ พร้อมข้อความระบุว่า...
ช่วงนี้ชวนมาอิน ๆ กับ #ฝนดาวตกเจมินิดส์ กันซะหน่อย เพราะว่า.... เดือนนี้! คืน 14 - รุ่งเช้า 15 ธันวาคม 2566 จะมีปรากฏการณ์ฝนดาวตกเจมินิดส์ที่เริ่มสังเกตตั้งแต่ 20:00 น. เป็นต้นไปจนถึงรุ่งเช้าเลย และคาดมีอัตราการตกเฉลี่ยสูงสุดช่วงหลังเที่ยงคืน ประมาณ 120-150 ดวงต่อชั่วโมง ดูได้ด้วยตาเปล่าด้วยน้าาา
#ฝนดาวตกเจมินิดส์ มีศูนย์กลางการกระจายอยู่ที่ #กลุ่มดาวคนคู่ หรือพี่น้องฝาแฝดพอลลักซ์กับคาสเตอร์ตามตำนานเทพปกรณัมกรีก ดังนั้น ในวันนี้เราจึงมีนิทานของกลุ่มดาวคนคู่มาฝากก่อนที่จะไปดูฝนดาวตกกัน
ตำนานนี้มีอยู่ว่า...
ที่เมืองแห่งหนึ่ง ปกครองโดยท้าวทินดารูส (Tyndareus) มีมเหสีแสนสวยชื่อว่า ลีดา (Leda) วันหนึ่งนางลีดาได้ลงไปอาบน้ำในแม่น้ำ และเทพซุสผ่านมาเห็นเข้าก็ถูกใจนางขึ้นมา จึงเดินทางไปหาเทพเฮอร์เมสเพื่อขอความช่วยเหลือ โดยมีแผนการว่าให้เทพเฮอร์เมสแปลงกายเป็นนกอินทรี แล้วไล่ล่าตนที่แปลงกายเป็นหงส์ หงส์แปลงตัวนี้ทำทีบินหนีนกอินทรีแปลงเข้าไปหานางลีดาให้ช่วย นางจึงอ้าแขนรับหงส์แล้วก็ขับไล่นกอินทรีย์ไป ทั้งหมดจึงเข้าแผนการของเทพซุส
ต่อมานางลีดาได้ตั้งครรภ์และคลอดลูกออกมาเป็นไข่ 2 ฟอง ฟองหนึ่งเกิดจากท้าวทิสดารูส และอีกฟองหนึ่งเกิดจากเทพซุส ภายในไข่ทั้ง 2 ฟองมีทารกแฝดชายหญิงอยู่ฟองละคู่ คู่ที่เกิดจากท้าวทินดารูสได้ชื่อว่า ไคลเทมเนสตรา (Clytemnestra) และคาสเตอร์ (Caster) ส่วนคู่ที่เกิดจากเทพซุสมีชื่อว่า เฮเลน (Helen) และพอลลักซ์ (Pollux)
พอลลักซ์กับคาสเตอร์ แม้จะเป็นแฝดที่เกิดจากคนละพ่อ แต่ทั้งสองก็รักกันมาก ชนิดที่ไม่เคยแยกออกจากกันเลย เมื่อเติบโตขึ้น ทั้งสองก็มีวิชาที่ถนัดแตกต่างกัน พอลลักซ์นั้นมีความสามารถในการต่อสู้ ส่วนคาสเตอร์เก่งกาจในการควบคุมม้าเป็นอย่างมาก อยู่มาวันหนึ่ง ทั้งสองได้รับเชิญไปงานแต่งงานของลินซัส (Lynceus) และไอดัส (Idas) ซึ่งเป็นเพื่อนในสมัยที่ออกเรืออาร์โก้ไปชิงขนแกะทองคำ เพียงทั้งสองพบเจ้าสาว ก็เกิดตกหลุมรักขึ้นมา ทั้งคู่วางแผนที่จะฉุดเจ้าสาว
เมื่อทั้งคู่ทำตามแผน โดยให้คาสเตอร์พาเจ้าสาวขึ้นม้าแล้วหนีไป ส่วนพอลลักซ์นั้นต่อสู้กับเจ้าบ่าว ไม่ให้ตามคาสเตอร์ไป จนแล้วจนรอด คาสเตอร์ก็ไม่สามารถพาเจ้าสาวหนีพ้นไปได้ เกิดการต่อสู้ของทั้งสี่ขึ้น คาสเตอร์นั้นได้ฆ่าลินซัสตาย แต่ก็พลาดท่าให้กับไอดัสจนตาย พอลลักซ์เห็นว่าคาสเตอร์ถูกฆ่าตาย ก็โกรธแค้นและฆ่าไอดัสตายไปด้วยอีกคน พอลลักซ์เสียใจเป็นอย่างมากจนอยากจะตายตามคาสเตอร์ไป แต่ก็ทำไม่ได้ เนื่องจากพอลลักซ์นั้นเป็นลูกครึ่งเทพ จึงทำให้มีชีวิตเป็นอมตะ
พอลลักซ์เดินทางไปหาเทพซุส ขอให้เทพซุสฆ่าตัวเองให้ตายตามไปหรือไม่ก็ทำให้คาสเตอร์ฟื้นคืนชีพและเป็นอมตะเหมือนกับตัวเอง เทพซุสเห็นใจลูกใจมาก จึงบอกกับพอลลักซ์ว่า ข้าจะทำให้คาสเตอร์ฟื้นคืนชีพและเป็นอมตะ แต่มีเงื่อนไขว่า ในระหว่างที่คนหนึ่งอยู่บนโลก อีกคนต้องอยู่ในยมโลก สลับกันคนละ 6 เดือน
เทพซุสเห็นว่าทั้งสองพี่น้องมีความรักกันมั่นคงไม่ปรวนแปร จึงนำทั้งคู่ขึ้นไปเป็นกลุ่มดาวบนท้องฟ้า ที่ชื่อว่า เจมินิดส์ (Gemini) กลุ่มดาวประจำจักรราศีเมถุน
จบตำนานนิทานกลุ่มดาวคนคู่ หรือพี่น้องฝาแฝดพอลลักซ์กับคาสเตอร์กันแล้ว สำหรับใครที่สนใจ ไม่อยากดูฝนดาวตกแบบเหงา ๆ ชวนมานอนโต้รุ่ง นับฝนดาวตก กับ NARIT ที่ 5 จุดสังเกตการณ์หลักดังนี้
เชียงใหม่ : กิจกรรม “แอ่วสวน ผ่อดาวกลางดอย นอนกอยฝนดาวตกเจมินิดส์” ภายในสวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ อ. แม่ริม จ. เชียงใหม่ ตั้งแต่เวลา 17:00 - 02:00 น. สอบถามกิจกรรม โทร. 081-8854353 หากประสงค์ค้างคืน สอบถามที่พัก โทร. 062-5942963 (ลานกางเต็นท์สวนพฤกษ์)
สำหรับภูมิภาคอื่น ๆ จัดขึ้น ณ หอดูดาวภูมิภาคสำหรับประชาชน กิจกรรมเริ่มตั้งแต่เวลา 17:00 น. เป็นต้นไปจนถึงรุ่งเช้า
โคราช : หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา นครราชสีมา โทร. 086-4291489
ขอนแก่น : หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา ขอนแก่น โทร. 063-8921854
ฉะเชิงเทรา : หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา ฉะเชิงเทรา โทร. 084-0882264
สงขลา : หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา สงขลา โทร. 095-1450411
ลักษณะการจัดกิจกรรมจะแตกต่างละพื้นที่ ผู้สนใจสามารถติดตามข้อมูลเพิ่มเติมได้ทางเพจเฟซบุ๊ก NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ
เรียบเรียง : พัชริดา ยั่งยืนเจริญสุข - เจ้าหน้าที่สารสนเทศดาราศาสตร์ สดร.
ขอบคุณข้อมูล/ภาพ : เพจเฟซบุ๊ก NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ
